Twardówka to zewnętrzna błona, która nadaje kształt gałce ocznej i chroni wewnętrzne struktury oka. Tworzy ona niepełną kulę, z jednej strony otaczającą rogówkę, a z drugiej kanał nerwu wzrokowego. Zbudowana jest z trzech warstw – nadtwardówki, istoty właściwej, zwanej także zrębem, oraz blaszki brunatnej, przylegającej do błony naczyniowej wewnątrz gałki ocznej. Na czym polega zapalenie twardówki i jakie są sposoby leczenia tego schorzenia?

Czym jest zapalenie twardówki?

Zapaleniem twardówki (łac. scleritis) określa się stan zapalny umiejscowiony w twardówce oka. Może on obejmować różne jej części. Rozwija się zazwyczaj między czterdziestym a sześćdziesiątym rokiem życia, przy czym u kobiet występuje dwa razy częściej niż u mężczyzn. Twardówka, w której doszło do powstania stanu zapalnego, może utracić swoje funkcje i tym samym doprowadzić do zaburzeń w zakresie kształtu i sztywności gałki ocznej. Aby zmniejszyć ryzyko groźnych powikłań dla narządu wzroku i ogólnego stanu zdrowia pacjenta, konieczne jest jak najszybsze postawienie diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia zapalenia twardówki.

Rodzaje zapalenia twardówki

Zapalenie twardówki może być nieinfekcyjne lub infekcyjne, związane z oddziaływaniem czynników zewnętrznych bądź przebiegiem wybranej choroby ogólnej. Dodatkowo, w zależności od miejsca występowania zmian chorobowych, schorzenie to można podzielić na dwa rodzaje: przednie i tylne.

Przednie zapalenie twardówki

Przednie zapalenie twardówki jest stanem zapalnym występujący w przedniej części błony twardówkowej. Wyróżnia się cztery jego postaci. Są to:

• postać niemartwicza rozlana,
• postać niemartwicza guzkowa,
• postać martwicza z zapaleniem,
• postać martwicza bez objawów zapalenia.

Tylne zapalenie twardówki

Tylne zapalenie twardówki jest stanem zapalnym występującym w tylnej części błony twardówkowej. Może przyjmować jedną z trzech postaci. Są to:

• postać niemartwicza rozlana,
• postać niemartwicza guzkowa,
• postać martwicza ze stanem zapalnym.

Przyczyny zapalenia twardówki

Zapalenie twardówki może mieć różne przyczyny. Na występowanie tego schorzenia mają wpływ wybrane czynniki fizyczne, między innymi napromieniowanie oraz oparzenia termiczne i chemiczne, jak również mechaniczne, takie jak urazy oraz zabiegi chirurgiczne. Zapalenie twardówki często towarzyszy innym schorzeniom, przede wszystkim chorobom tkanki łącznej oraz chorobom zakaźnym i ziarniniakowym.

Choroby tkanki łącznej

Chorobami tkanki łącznej, w przebiegu których często dochodzi do rozwinięcia się stanu zapalnego twardówki, są:

• toczeń rumieniowaty układowy,
• reumatoidalne lub łuszczycowe zapalenie stawów,
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
• wieloobjawowe nawracające zapalenie chrząstek,
• ziarniniak Wegenera,
• guzkowe lub olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic.

Choroby zakaźne i ziarniniakowe

Do chorób zakaźnych i ziarniniakowych, które mogą powodować zapalenie twardówki, zaliczają się przede wszystkim:

• gruźlica,
• borelioza,
• kiła,
• sarkoidoza,
• toksoplazmoza,
• opryszczka,
• półpasiec.

Stan zapalny twardówki może ponadto występować przy:

• zaburzeniach metabolicznych,
• zaburzeniach hematologicznych,
• zaburzeniach endokrynologicznych, między innymi cukrzycy i chorobach przytarczyc,
• chorobach skórnych, takich jak atopowe zapalenie skóry i trądzik różowaty,
• zespole Ehlersa-Danlosa,
• zespole Marfana,
• zespole Goldenhara-Gorlina

i być wywoływany przewlekłym stresem oraz migrenami. 

Objawy zapalenia twardówki

Zapalenie twardówki może występować w obu oczach, zarówno jednocześnie, jak i naprzemiennie. Głównym objawem tego schorzenia jest silny ból gałki ocznej, promieniujący do oczodołów, skroni, zatok przynosowych, czoła, a nawet szczęki. Często jest on odporny na działanie leków przeciwbólowych i może wybudzać pacjenta w nocy. Wśród pozostałych objawów zapalenia twardówki należy wymienić przede wszystkim:

• zaczerwienienie całości lub fragmentu gałki ocznej, przybierające odcień fioletowy lub niebieskawy,
• łzawienie oczu,
• światłowstręt,
• pogorszenie ostrości widzenia, spowodowane zajęciem rogówki lub siatkówki bądź powstanie zaćmy wtórnej w przebiegu procesu zapalnego.

W przebiegu tylnego zapalenia twardówki często dochodzi także do porażenia mięśni okoruchowych, odpowiedzialnych za poruszanie gałką oczną, wytrzeszczu, a nawet całkowitej utraty zdolności widzenia.

Diagnostyka zapalenia twardówki

W diagnostyce zapalenia twardówki zaleca się wykonanie badania w lampie szczelinowej, badań obrazowych w postaci tomografii komputerowej oraz USG oka i oczodołu, jak również angiografii fluoresceinowej.

Badanie w lampie szczelinowej

Badanie w lampie szczelinowej pozwala wykryć obrzęk twardówki i stwierdzić obecność głębokiego splotu nadtwardówkowego. Umożliwia ocenę rozległości i stopnia zaawansowania zmian wywołanych przez stan zapalny.

Tomografia komputerowa

Tomografia komputerowa to w pełni nieinwazyjne badanie obrazowe, które pozwala na dokładną ocenę stanu gałki ocznej i umożliwia uzyskanie modelu przekroju twardówki.

USG oka i oczodołu

USG oka i oczodołu to całkowicie nieinwazyjne i bezbolesne badanie wykorzystujące efekt fal dźwiękowych. Wykonywane jest przy pomocy aparatu ultrasonograficznego, którego głowica przykładana jest do zamkniętej powieki pacjenta, wcześniej pokrytej specjalnym żelem. Na podstawie wyników USG oka i oczodołu można sprawdzić, na jakim obszarze twardówki występuje stan zapalny.

Angiografia fluoresceinowa

Angiografia fluoresceinowa to badanie polegające na dożylnym podaniu pacjentowi fluoresceiny, czyli środka cieniującego, a następnie wykonaniu serii fotografii oka. Pozwala na wykrycie stanu zapalnego naczyń i umożliwia kontrolowanie zaburzeń przepływu krwi wewnątrz gałki ocznej. Z uwagi na fakt, iż pierwsze zmiany wskazujące na zapalenie twardówki dotyczą unaczynienia, angiografia fluoresceinowa posiada dużą wartość diagnostyczną.

Przy podejrzeniu zapalenia twardówki zaleca się ponadto wykonanie ogólnego badania moczu, morfologii krwi z rozmazem oraz badania poziomu hemoglobiny.

Leczenie zapalenia twardówki

Ze względu na etiologię schorzenia, leczenie zapalenia twardówki wymaga ścisłej współpracy lekarzy różnych specjalizacji. Podstawą jest leczenie ogólne, w charakterze wspomagającym wykorzystywane jest jednak również leczenie miejscowe. W zależności od rodzaju zapalenia twardówki zastosowanie znajdują:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),
• ogólna steroidoterapia,
• terapia dożylna metyloprednizolonem, czyli lekiem o działaniu immunosupresyjnym, przeciwobrzękowym, przeciwwysiękowym i przeciwzapalnym.

W sytuacji pojawienia się dużych ubytków w twardówce lub wystąpienia powikłań stanu zapalnego, może istnieć konieczność wdrożenia leczenia operacyjnego.

Dlaczego nie należy lekceważyć zapalenia twardówki?

Nieleczone zapalenie twardówki może powodować poważne zagrożenie dla zdrowia. W zaawansowanym stadium schorzenie to zwiększa bowiem ryzyko występowania powikłań, wśród których należy wymienić przede wszystkim:

• zaćmę,
• jaskrę,
• odwarstwienie siatkówki,
• nieprawidłowości w obrębie rogówki,
• zapalenie nerwu wzrokowego.

Z tego powodu w sytuacji pojawienia się objawów mogących wskazywać na zapalenie twardówki, trzeba niezwłocznie zgłosić się do lekarza, np. okulisty w Gliwicach. Natychmiastowe wdrożenie stosownego leczenia znacząco zwiększa szansę na szybką poprawę stanu zdrowia i minimalizuje ryzyko powikłań.

Zapalenie twardówki, w zależności od rodzaju, ma charakter nawrotowy lub postępujący. Wymaga jak najszybszego wdrożenia odpowiedniego leczenia i unikania czynników mogących powodować pogłębienie lub przyspieszenie zachodzenia zmian chorobowych. Pacjenci, którzy w przeszłości przeszli zapalenie twardówki, powinni pamiętać o regularnych wizytach kontrolnych w gabinecie okulistycznym. Muszą oni również kontrolować i leczyć stany chorobowe ogólne związane z tym schorzeniem, przede wszystkim choroby o podłożu autoimmunologicznym.

Gałki oczne, podobnie do pozostałych organów w organizmie człowieka, są zbudowane z żywych komórek podatnych na transformację nowotworową. Nowotwory oczu, choć stosunkowo rzadkie, mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Czym są tego typu choroby i jak się objawiają? Jakie są dostępne metody leczenia nowotworów oczu?

Czym są nowotwory oczu?

Nowotwory oczu to wszystkie nowotwory rozwijające się w obrębie gałki ocznej, oczodołu i sąsiednich struktur. Dzielą się one na nowotwory pierwotne, od początku umiejscowione w oku, oraz nowotwory wtórne, czyli przerzuty pochodzące od nowotworów złośliwych, które pierwotnie zaatakowały inne narządy. Nowotwory oczu mogą rozwijać się w takich częściach gałki ocznej, jak:

• tęczówka – kolorowa, nieprzezroczysta tarczka będąca przednią częścią błony naczyniowej gałki ocznej,
• naczyniówka – otaczająca gałkę oczną wielowarstwowa tkanka odpowiedzialna za transport krwi,
• siatkówka – znajdująca się wewnątrz oka błona, która umożliwia odbieranie świata zewnętrznego przy pomocy wzroku,
• ciało rzęskowe – struktura otaczająca tęczówkę i łącząca się z naczyniówką, która produkuje ciecz wodnistą i utrzymuje prawidłowe napięcie gałki ocznej, a także umożliwia zmiany kształtu soczewki i sprawia, że człowiek posiada zdolność wyraźnego widzenia,

a ponadto również oczodoły, powieki oraz gruczoły i przewody łzowe. Pierwotne nowotwory gałki ocznej stanowią mniej niż 0,2% wszystkich nowotworów złośliwych rozpoznawanych w Polsce. Częściej diagnozowane są one u kobiet. 

Rodzaje nowotworów oczu

Można wyróżnić trzy podstawowe rodzaje nowotworów oczu. Są to czerniak, siatkówczak i chłoniak nieziarniczy.

Czerniak

Czerniak jest najczęściej diagnozowanym pierwotnym nowotworem gałki ocznej. Rozwija się zazwyczaj w obrębie naczyniówki i tęczówki, może jednak atakować także ciałko rzęskowe.

Siatkówczak

Siatkówczak, zwany także retinoblastomą, jest wewnątrzgałkowym nowotworem złośliwym występującym u dzieci. Może przybierać postać dziedziczną lub niedziedziczną. Wyróżnia się trzy podtypy siatkówczaka. Są to:

• siatkówczak endofityczny, będący guzem przybierającym formę białej masy, rozrastającym się w kierunku ciała szklistego, czyli struktury znajdującej się w tylnej części gałki ocznej,
• siatkówczak egzofityczny, powstający w sytuacji gdy guz rośnie w okolicy wewnętrznej warstwy siatkówki i rozrasta się ku przodowi, powodując jej rozwarstwienie i gromadzenie płynu podsiatkówkowego, a w efekcie znaczące osłabienie lub całkowitą utratę zdolności widzenia,
• siatkówczak rozsiany, przybierający formę płaskiego nacieku na powierzchni siatkówki.

Chłoniak nieziarniczy

Chłoniak nieziarniczy to rodzaj nowotworu oka, który występuje najrzadziej, a równocześnie nastręcza największych trudności diagnostycznych. Punktem wyjścia jest dla niego układ limfatyczny odpowiadający za ochronę organizmu człowieka przed zakażeniami. Na rozwój chłoniaka nieziarniczego wpływ mają uwarunkowania genetyczne oraz czynniki środowiskowe i infekcyjne.

Przyczyny nowotworów oczu

Przyczyną nowotworów oczu są zazwyczaj czynniki genetyczne. Wpływ na rozwój tego typu chorób mają również:

• karnacja skóry – osoby z jasną karnacją są bardziej narażone na zachorowanie,
• kolor tęczówek – transformacja nowotworowa jest częstsza w wypadku niebieskich oczu,
• nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV, spowodowana przebywaniem na słońcu lub korzystaniem z solarium,
• zakażenie wirusem HPV,
• zespół znamion atypowych.

Objawy nowotworów oczu

Objawy nowotworów oczu mogą się różnić w zależności od rodzaju, rozmiaru oraz umiejscowienia zmian chorobowych w przestrzeni anatomicznej gałki ocznej. Wśród najczęściej występujących należy wymienić:

• ból oka,
• nadmierne łzawienie,
• krwawe łzy,
• zaburzenia ostrości widzenia,
• podwójne widzenie,
• utratę wzroku,
• zmianę zabarwienia części tęczówki,
• zmianę rozmiaru lub kształtu źrenicy,
• zmianę zabarwienia powiek,
• owrzodzenie powiek,
• guzki na powiekach,
• utratę rzęs,
• zaburzenia położenia gałki ocznej lub ruchów oka,
• wytrzeszcz oczu.

Diagnostyka nowotworów oczu

Diagnostyka nowotworów oczu poza przeprowadzeniem pełnego badania okulistycznego, np. w Opolu, zakłada również wykonanie szeregu badań dodatkowych, przede wszystkim USG oka, tomografii komputerowej oraz rezonansu magnetycznego.

Tomografia komputerowa

Tomografia komputerowa jest nieinwazyjnym badaniem obrazowym, które pozwala na dokładną ocenę stanu oka i uzyskanie modelu przekroju jego struktur. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie zmian nowotworowych i określenie ich położenia w obrębie gałki ocznej.

USG oka

USG oka jest całkowicie nieinwazyjnym i bezbolesnym badaniem wykorzystującym efekt fal dźwiękowych. Wykonywane jest przy pomocy aparatu ultrasonograficznego, którego głowica przykładana jest do zamkniętej powieki pacjenta, wcześniej pokrytej specjalnym żelem. Dzięki badaniu USG można szybko wykryć zmiany nowotworowe w gałce ocznej.

Rezonans magnetyczny

Rezonans magnetyczny, znany także jako MRI, jest badaniem, które wykorzystuje działanie pola magnetycznego do uzyskania obrazu wewnętrznych struktur gałki ocznej. Pozwala unaocznić zmiany nowotworowe, przez co jest chętnie wykorzystywanym narzędziem diagnostycznym.

W obliczu podejrzenia nowotworu oka wykonywana jest również biopsja chirurgiczna, umożliwiająca ocenę tkanki zmiany chorobowej pod mikroskopem.

Leczenie nowotworów oczu

Sposób leczenia nowotworu oka zależy od takich czynników, jak umiejscowienie zmiany chorobowej, obecność przerzutów odległych, wiek oraz ogólny stan zdrowia pacjenta. Do najczęściej stosowanych metod należą napromieniowanie, laseroterapia, krioterapia oraz leczenie operacyjne.

Napromieniowanie

Napromieniowanie to popularna metoda leczenia nowotworów oka. Może przybierać formę:

• brachyterapii, polegającej na umieszczaniu drobnych źródeł promieniotwórczych w obrębie gałki ocznej,
• radioterapii konformalnej, zakładającej napromieniowanie przestrzeni dokładnie odpowiadającej kształtowi zmiany chorobowej w celu zminimalizowania uszkodzenia zdrowych tkanek oka,  
• techniki gamma-knife, polegającej na użyciu bardzo dokładnie zaplanowanych wiązek promieniowania, padających na zmianę chorobową pod różnymi kątami,
• terapii protonowej, sprowadzającej się do dostarczania do zmiany chorobowej skondensowanej wiązki protonów o bardzo wysokiej energii, zdolnych do niszczenia komórek nowotworowych.

Laseroterapia

Laseroterapia to metoda leczenia nowotworów oczu polegająca na wykorzystaniu lasera. W jej ramach można wyróżnić:

• fotokoagulację laserową, sprowadzającą się do skierowania na zmianę chorobową wiązki lasera, która niszczy unaczynienie guza i powoduje jego rozpad,
• termochemioterapię laserową, zakładającą użycie lasera diodowego oraz wiązki laserowej podobnej do podczerwieni, które generują wysoką temperaturę i prowadzą do martwicy guza.

Krioterapia

Krioterapia jest metodą leczenia zmian nowotworowych umiejscowionych w oku, polegającą na zamrażaniu guzów i tym samym prowadzeniu do ich rozpadu. Jest skuteczna w wypadku guzów o średnicy nie większej niż trzy milimetry.

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne nowotworów oczu zakłada chirurgiczne usunięcie zmian chorobowych. W zależności od ich rozległości oraz stopnia agresywności, zabieg może pozwalać na zachowanie oka lub wymagać całkowitego usunięcia gałki ocznej. W skrajnych przypadkach konieczne może być również wycięcie wszystkich elementów oczodołu – mięśni, nerwów, tkanki tłuszczowej i powiek – jak również jego ścian kostnych.

W wypadku niektórych rodzajów nowotworów oka możliwe jest ponadto zastosowanie chemioterapii i wdrożenie leczenia ukierunkowanego molekularnie.

Jak zapobiegać nowotworom oczu?

W celu zapobiegania nowotworom oczu i zmniejszenia ryzyka ich rozwoju należy przede wszystkim zadbać o właściwą ochronę narządu wzroku przed oddziaływaniem promieniowania ultrafioletowego. Wymaga to unikania częstych kąpieli słonecznych, zaniechania wizyt w solarium oraz stosowania okularów z soczewkami wyposażonymi w filtr UV.

AMD jest chorobą rozwijającą się w plamce żółtej. Ten niewielki fragment siatkówki oka, zlokalizowany w osi optycznej gałki ocznej, umożliwia widzenie kontrastowe, widzenie centralne, postrzeganie kolorów, a także rozpoznawanie szczegółów obiektów widzianych zarówno z bliska, jak i z daleka. Zmiany w obrębie plamki żółtej skutkują poważnymi zaburzeniami wzroku i prowadzą do znacznego pogorszenia komfortu życia, dlatego tak ważne jest, by wcześnie wykrywać chorobę AMD i wdrażać stosowne leczenie. 

Czym jest choroba AMD?

Choroba AMD (ang. Age Related Macular Degeneration), zwana także zwyrodnieniem plamki żółtej, rozwija się najczęściej u osób w podeszłym wieku. W określonych przypadkach jej pierwsze objawy mogą się jednak pojawić już u pacjentów, którzy dopiero ukończyli pięćdziesiąty rok życia. Choroba AMD rozwija się początkowo w obrębie tylko jednej gałki ocznej. Wywołane nią pogorszenie wzroku może być więc z początku niezauważalne, gdyż funkcje objętego zmianami chorobowymi oka zostają przejęte przez drugą gałkę oczną. Wyróżnia się dwie postaci choroby AMD, różniące się przede wszystkim tempem przebiegu. Są to postać sucha i postać wysiękowa.

Sucha postać AMD

Postać sucha to najbardziej rozpowszechniony wariant choroby AMD. Występuje u prawie 90% wszystkich pacjentów cierpiących z powodu zwyrodnienia plamki żółtej. Sucha postać AMD ma powolny przebieg. Towarzyszące jej objawy zaczynają występować dopiero po upływie kilku miesięcy, a czasami nawet kilku lat od pojawienia się pierwszych zmian chorobowych w obrębie plamki żółtej.

Wysiękowa postać AMD

Postać wysiękowa diagnozowana jest zaledwie u około 10% pacjentów, u których wykryto chorobę AMD. Cechuje się bardzo szybkim przebiegiem. W jej wypadku objawy pojawiają się nagle, powodując bardzo gwałtowne pogorszenie wzroku. Wysiękowa postać AMD może doprowadzić do całkowitej utraty zdolności widzenia u pacjenta już w ciągu kilku dni od wystąpienia pierwszych zmian chorobowych.

Przyczyny AMD

Wśród przyczyn choroby AMD można wskazać przede wszystkim:

• lokalne procesy zapalne,
• odkładanie się w siatkówce oka produktów metabolizmu w postaci druzów, czyli nierozpuszczalnych złogów,
• neowaskularyzację, czyli tworzenie się nowych, nieprawidłowych naczyń krwionośnych,
• stres oksydacyjny, czyli niedotlenienie tkanek oka.

Za czynniki, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej, uważa się ponadto:

• zaawansowany wiek pacjenta,
• stosowanie diety ubogiej w antyoksydanty,
• nadużywanie alkoholu,
• spożywanie wyrobów tytoniowych,
• nadwagę i otyłość,
• cukrzycę,
• schorzenia układu sercowo-naczyniowego, przede wszystkim nadciśnienie tętnicze krwi oraz miażdżycę,
• nadmierną ekspozycję gałek ocznych na działanie promieni słonecznych.

Wpływ na zwyrodnienie plamki żółtej mają również predyspozycje genetyczne. Ryzyko występowania AMD jest więc znacznie wyższe u osób, w których rodzinie odnotowano przypadki zachorowania na tę chorobę.

Objawy AMD

Wczesnymi objawami choroby AMD są przede wszystkim:

• pogorszenie widzenia w nocy,
• problemy z widzeniem z bliska,
• nieostre widzenie przedmiotów i ludzi,
• metamorfopsja, czyli zniekształcone widzenie linii prostych i ich falowanie,
• przyciemnienie widzianego obrazu,
• trudności w dostrzeganiu niuansów kolorystycznych.

W swojej zaawansowanej postaci choroba AMD daje z kolei takie objawy, jak:

• problemy z widzeniem centralnym powodujące zmniejszenie lub powiększenie obrazu,
• zaciemnienie centralnego pola widzenia prowadzące do pojawienia się przed oczami ciemnej plamy,

a w efekcie trudności w czytaniu, pisaniu i wykonywaniu czynności wymagających precyzji.

Symptomem specyficznym dla suchej postaci AMD jest pojawienie się złogów, a w efekcie zaników siatkówkowo-naczyniowych na skutek obumierania fotoreceptorów w gałce ocznej. Dla postaci wysiękowej charakterystyczne są z kolei powstawanie nieprawidłowych naczyń krwionośnych, występowanie przesięków oraz krwotoków i tworzenie się w ich następstwie blizn na stałe uszkadzających powierzchnię siatkówki oka. W wypadku pojawienia się niepokojących objawów mogących wskazywać na chorobę AMD, zaleca się wykonanie testu Amslera. Wymaga on od pacjenta wpatrywania się w punkt znajdujący się na kartce papieru z nadrukowaną kratką. Jeżeli obraz linii prostych zaczyna falować lub zapadać się, a punkt rozlewa się w dużą plamę, stanowi to oznakę występowania nieprawidłowości w obrębie plamki żółtej. W celu uzyskania jednoznacznej diagnozy pacjent, u którego występują objawy mogące wskazywać na chorobę AMD, powinien poddać się takim badaniom, jak:

• OCT plamki żółtej, czyli optyczna koherentna tomografia, która pozwala dokładnie przeanalizować wszystkie warstwy siatkówki w obszarze plamki żółtej i zobaczyć jakie są zmiany w poszczególnych jej warstwach,
• angiografia fluoresceinowa lub indocyjaninowa, pozwalająca na zobrazowanie układu naczyniowego gałki ocznej i określenie, czy doszło do neowaskularyzacji.

Leczenie AMD

Zwyrodnienie plamki żółtej to choroba przewlekła i na ten moment nieuleczalna. Leczenie AMD polega na opóźnianiu rozwoju zmian zachodzących w obrębie plamki żółtej, a w najlepszym wypadku ich całkowitym zatrzymaniu. O sposobie leczenia i zastosowanych metodach terapeutycznych AMD decyduje postać choroby.

Leczenie suchej postaci AMD

Leczenie suchej postaci AMD polega na podawaniu pacjentowi preparatów hamujących postęp zmian chorobowych. Zaliczają się do nich:

• leki i suplementy diety zawierające przeciwutleniacze – luteinę i zeaksantynę,
• leki i suplementy diety zawierające minerały – selen i cynk,
• witamina A,
• witamina E,
• preparaty z kwasami omega-3.
  • W wypadku niektórych pacjentów stosowanie środków tego typu może prowadzić do częściowej poprawy ostrości widzenia.

Leczenie wysiękowej postaci AMD

Leczenie wysiękowej postaci choroby oczu AMD polega przede wszystkim na wykonywaniu iniekcji z użyciem inhibitorów czynnika wzrostu śródbłonka naczyń. Preparaty te wstrzykiwane są bezpośrednio do ciałka szklistego gałki ocznej pacjenta celem blokowania działania czynników wzrostu śródbłonka naczyniowego. Terapia tego typu pozwala zmniejszyć intensywność wzrostu nieprawidłowych naczyń krwionośnych. Umożliwia kontrolę wycieku płynów oraz obrzęku i powoduje wchłanianie wylewów oraz wysięków, w efekcie doprowadzając do zahamowania postępu choroby.

Pomocniczo w leczeniu suchej i wysiękowej postaci AMD warto stosować odpowiednią dietę, która przyczynia się do zahamowania dalszego postępu choroby. Powinny się w niej znajdować przede wszystkim:

• zielone, żółte i pomarańczowe warzywa, takie jak sałata, szpinak, jarmuż, cukinia, fasola szparagowa, kapusta, zielona i żółta papryka, marchewka oraz pomidory, zawierające karotenoidy, będące substancjami niezbędnymi do właściwego funkcjonowania plamki żółtej,
• produkty bogate w kwasy omega-3, takie jak ryby, skorupiaki, orzechy włoskie, migdały oraz olej lniany i  rzepakowy, które pomagają we wchłanianiu karotenoidów.

Osoby, u których wykryto chorobę AMD, powinny ponadto powstrzymać się od spożywania alkoholu, napojów gazowanych i tłuszczów trans, zaprzestać palenia tytoniu i ograniczyć ilość  mięsa w codziennej diecie.

Choć zarówno sucha, jak i wysiękowa postać AMD są nieuleczalne, wczesne wykrycie choroby pozwala zahamować jej postęp i umożliwia zachowanie stosunkowo dobrej jakości widzenia. Z tego powodu każda osoba po pięćdziesiątym roku życia, bez względu na to, czy wcześniej posiadała jakąkolwiek wzroku, powinna odbywać regularne wizyty u okulisty, np. we Wrocławiu, i poddawać się stosownym badaniom kontrolnym.

Różnowzroczność to stan, w którym każde z oczu ma inną wadę wzroku. Najbardziej narażone są na nią osoby urodzone przedwcześnie oraz te, które przyszły na świat z patologiami układu wzrokowego, takimi jak stwardnienie jądrowe. Problem różnowzroczności u zdrowych osób zostaje najczęściej rozpoznany dopiero w momencie, gdy zaczyna dawać wyraźne objawy i powodować odczuwalne dolegliwości. Jakie są przyczyny i rodzaje różnowzroczności? W jaki sposób odpowiednio diagnozować i korygować tę wadę wzroku, by odzyskać ostrość widzenia i komfort w codziennym życiu?

Czym jest różnowzroczność?

Różnowzroczność, zwana także anizometropią, jest wadą optyczną dotykającą obydwie gałki oczne. U zmagających się z nią osób obraz obserwowanego obiektu powstaje na siatkówce jednego oka w innej odległości niż na siatkówce oka drugiego. Powoduje to występowanie zauważalnej różnicy w ostrości widzenia dla każdego z oczu i utrudnia mózgowi interpretację informacji dostarczanych przez narząd wzroku, gdyż nie są one kompatybilne. Różnowzroczność obserwuje się zazwyczaj w spektrum tego samego typu wady wzroku, może się jednak zdarzyć, że u osoby dotkniętej tą wadą jedno oko jest krótkowzroczne, drugie zaś dalekowzroczne.

Przyczyny różnowzroczności

Przyczyny różnowzroczności mogą być różne. Do najczęściej występujących zaliczają się:

• wady wrodzone w obrębie narządu wzroku, na przykład retinopatia wcześniacza,
• zakłócenia procesu emmetropizacji, w którym rozwijający się układ optyczny oka dziecka dąży do miarowości,
• jednooczne patologie układu wzrokowego, czyli zmiany w obrębie jednego oka, które powodują zakłócenie wzrostu gałki ocznej w okresie rozwojowym, między innymi krwotoki do ciała szklistego oraz patologie powiek,
• zmiany patologiczne zachodzące w gałce ocznej na skutek chorób, urazów oraz powikłań po zabiegach okulistycznych, przede wszystkim zabiegu operacyjnego usunięcia zaćmy,
• mechaniczne urazy oka i oczodołu,
• nieleczone wady refrakcji,
• różnorodne problemy neurologiczne.

Wpływ na rozwój różnowzroczności mogą mieć także czynniki genetyczne. Z reguły na występowanie tego typu wady optycznej najbardziej narażone są osoby z rodzin, w których wcześniej rozpoznano jej przypadki.

Rodzaje różnowzroczności

W zależności od przyjętych kryteriów różnowzroczność można podzielić na kilka rodzajów.

Podział różnowzroczności ze względu na miejsce powstawania różnicy w mocy 

Ze względu na miejsce powstawania różnicy w mocy można wyróżnić:

• anizometropię refrakcyjną, związaną z występowaniem różnic w mocy łamiącej układów optycznych każdego z oczu,
• anizometropię osiową, powstającą na skutek innej długości osiowej gałek ocznych.

Podział różnowzroczności ze względu na typ wady wzroku

Ze względu na typ wady wzroku wyróżnia się:

• izoanizometropię, przy której wada wzroku w każdym z oczu jest tego samego typu, 
• antymetropię, przy której wada wzrok w każdym z oczu jest innego typu, 
• anizometropię astygmatyczną, przy której występują duże różnice w osiach astygmatycznych, powodujące znaczące różnice mocy z obu przekrojach.

Podział różnowzroczności ze względu na jej wielkość

Ze względu na wielkość można wyróżnić:

• anizometropię niskiego stopnia, nieprzekraczającą 2 dioptrii,
• anizometropię wysokiego stopnia, wynoszącą od 2 do 6 dioptrii,
• anizometropię bardzo wysoką, wynoszącą powyżej 6 dioptrii.

Objawy różnowzroczności

Głównym objawem różnowzroczności jest duża różnica w ostrości widzenia każdego z oczu, która utrudnia obuoczne widzenie, a w niektórych wypadkach całkowicie je uniemożliwia. U dotkniętych  tym schorzeniem osób może występować problem z symultanicznym używaniem obydwu gałek ocznych, gdyż brak równowagi między nimi sprawia, że mózg nie jest w stanie właściwie zinterpretować dostarczanych przez nie danych. Przy różnowzroczności często występują ponadto  takie dolegliwości, jak astenopia oraz leniwe oko.

Astenopia

Objawem, jaki występuje u dużej części osób dotkniętych różnowzrocznością, jest astenopia, czyli stan, w którym człowiek odczuwa znaczne osłabienie wzroku. Jest to spowodowane trudnościami kory mózgowej w stworzeniu jednego wrażenia wzrokowego na skutek braku koherencji w informacjach dostarczanych przez oboje oczu.

Leniwe oko

Leniwe oko to problem często pojawiający się w związku z dużą różnowzrocznością, gdy osoba dotknięta tą przypadłością nie jest w stanie używać obojga oczu równocześnie. Określa stan, w którym oko z większą wadą wzroku jest ignorowane przez mózg, a odpowiedzialność za proces widzenia przejmuje drugie, lepiej widzące oko. Leniwe oko może prowadzić do poważnego niedowidzenia, a także przejść w stan zeza.

Diagnostyka różnowzroczności

Diagnostyka różnowzroczności w pierwszej kolejności wymaga wykonania podstawowych, ogólnych badań wzroku u okulisty, np. w Gliwicach. W sytuacji gdy istnieją powody, by podejrzewać występowanie anizometropii, lekarz okulista porównuje wielość obrazów nasiatkówkowych przy pełnej korekcji, wykorzystując wyniki badania refrakcji. Jeżeli tego typu zabieg diagnostyczny wykaże rozbieżności, niezbędne jest sprawdzenie zdolności dostosowawczych pacjenta i dokonanie oceny widzenia obuocznego z użyciem synoptoforu – aparatu diagnostycznego wyposażonego w dwa układy optyczne, skonstruowanego tak, by umożliwiać obserwację pracy lewego i prawego oka z osobna. Po zdiagnozowaniu różnowzroczności lekarz okulista przystąpi do wyboru najlepszej metody korekcji tej wady optycznej.

Jak korygować różnowzroczność?

Korekta różnowzroczności nastręcza pewnych trudności, wymaga bowiem dobrania soczewek o innych parametrach dla każdego oka. Może zakładać używanie okularów korekcyjnych lub szkieł kontaktowych. Okulary sprawdzają się przy anizometropii osiowej i niskiej różnicy między obiema gałkami oczami. W wypadku anizometropii refrakcyjnej i różnicy w wadzie wzroku między oczami wynoszącej więcej niż 3 dioptrie bardziej wskazane są soczewki kontaktowe. O postępowaniu w obliczu różnowzroczności i metodach jej leczenia decyduje lekarz specjalista, uwzględniając indywidualne potrzeby pacjenta i jego komfort w nowej korekcji. Wykonuje on szereg testów polegających na porównaniu wielkości obrazów nasiatkówkowych, których celem jest określenie wielkości obrazu tworzonego na siatkówce każdego z oczu. Jednym z testów najczęściej wykorzystywanych do określenia właściwej formy korekty różnowzroczności jest test hakowy.

Test hakowy

Test hakowy wykorzystuje tarczę, która wygląda jak przerwany w dwóch miejscach kwadrat z umieszczoną na środku kropką. Poddawany mu pacjent zakłada filtry polaryzacyjne lub czerwono-zielone, które sprawiają, że widzi on jedną część kwadratu okiem prawym, a drugą okiem lewym, z kolei kropkę postrzega obuocznie. Zadaniem badanego jest określenie, czy obie części kwadratu są jednakowej wielkości. W sytuacji gdy pacjent postrzega jedną część kwadratu jako znacznie mniejszą od drugiej, jest to znak, że do poprawy ostrości widzenia niezbędne będzie zastosowanie soczewek kontaktowych.

Anizometropia jest poważną wadą optyczną, która w znacznym stopniu utrudnia codzienne funkcjonowanie, a nieleczona może prowadzić do rozwoju poważnych schorzeń. W razie pojawienia się niepokojących objawów mogących wskazywać na występowanie różnowzroczności, należy niezwłocznie udać się do lekarza specjalisty. Na podstawie konsultacji i stosownych badań postawi on diagnozę i zaimplementuje właściwy rodzaj korekcji, zakładającej noszenie okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych. Pozwoli to pacjentowi odzyskać komfort widzenia i powrócić do normalnego życia.

Wzrok to niezwykle istotny zmysł w życiu człowieka, odpowiedzialny za dostarczanie około 80% wszystkich odbieranych informacji. Dzięki posiadaniu dwóch umieszczonych w pewnej odległości od siebie gałek ocznych, ludzie dysponują widzeniem obuocznym. Polega ono na łączeniu obrazów z obojga oczu i przedstawianiu ich w formie 3D. Jedną z funkcji narządu wzroku, która umożliwia widzenie obuoczne, jest tak zwane widzenie stereoskopowe. Na czym ono polega i jak wpływa na codzienne funkcjonowanie człowieka?

Czym jest widzenie stereoskopowe?

Widzenie stereoskopowe, zwane również widzeniem przestrzennym, kształtuje się na wczesnym etapie rozwoju człowieka i charakteryzuje zdrowy narząd wzroku. Jest możliwe dzięki temu, że gałki oczne znajdują się w odpowiedniej odległości obok siebie i są skierowane w jednym kierunku, przez co pobierają podobne obrazy, które są następnie zamieniane w obraz 3D. Widzenie stereoskopowe odpowiada za zdolność do dostrzegania głębi oraz prawidłową ocenę odległości między poszczególnymi obiektami.

Wpływ widzenia stereoskopowego na codzienne życie

Widzenie stereoskopowe ma ogromny wpływ na codzienne życie. To dzięki niemu człowiek może między innymi poprawnie ocenić dystans, jaki dzieli go od jakiegoś przedmiotu, chodzić po schodach, chwytać ruchome obiekty, wykonywać różne ćwiczenia ruchowe czy też oglądać filmy 3D. Zaburzenia w zakresie widzenia stereoskopowego uniemożliwiają orientację przestrzenną i prowadzą do poważnych utrudnień w poruszaniu się, omijaniu przeszkód, a także prowadzeniu pojazdów mechanicznych. W efekcie powodują niemożność wykonywania takich zawodów, jak:

• zawodowy kierowca,
• taksówkarz,
• policjant,
• żołnierz,
• pilot,
• pracownik wysokościowy,

a także murarz czy też elektryk, gdyż wiążą się one z koniecznością pracy na wysokości powyżej trzech metrów.

Przyczyny zaburzeń widzenia stereoskopowego

Przyczyną zaburzeń widzenia stereoskopowego mogą być:

• czynniki genetyczne,
• czynniki anatomiczne,
• choroby ośrodkowego układu nerwowego,
• zaburzenia refrakcyjne.

Dolegliwościami, które powodują upośledzenie widzenia przestrzennego, są między innymi:

• jednooczność, czyli brak widzenia w jednym oku,
• niedowidzenie jednego oka, czyli osłabiona ostrość wzroku w jednym oku, niemożliwa do skorygowania przy pomocy szkieł okularowych i soczewek kontaktowych,
• zaburzenia widzenia obuocznego,
• zez,
• nieskorygowane wady wzroku – dalekowzroczność, krótkowzroczność i astygmatyzm,
• nieprawidłowa praca mózgu.

Objawy zaburzeń widzenia stereoskopowego

Objawami, które towarzyszą zaburzeniom widzenia stereoskopowego, są przede wszystkim:

• częste  bóle głowy,
• nadmierna senność,
• pieczenie i swędzenie oczu,
• nadwrażliwość na światło,
• nadmierna męczliwość wzroku w trakcie czytania i podczas pracy przy komputerze,
• trudności w wykonywaniu niektórych czynności z bliska,
• uporczywe problemy z koncentracją,
• problemy ze zrozumieniem i zapamiętywaniem czytanego tekstu,
• problemy z prawidłową oceną odległości,
• niezdarność i tendencja do przypadkowego przewracania przedmiotów.

Osoby, które cierpią z powodu zaburzeń widzenia stereoskopowego, mogą u siebie zauważyć również problemy z wyobraźnią przestrzenną i rysunkiem przestrzennym, a także trudności w zakresie koordynacji wzrokowo-ruchowej, przede wszystkim na linii oko – ręka.

Diagnostyka zaburzeń widzenia stereoskopowego

Diagnostyka zaburzeń widzenia stereoskopowego wymaga oddzielenia wrażeń wzrokowych oczu tak, by każde oko widziało inny, przeznaczony dla siebie obraz. Aby osiągnąć ten efekt, najczęściej wykorzystuje się filtry polaryzacyjne lub czerwono-zielone. Badaniami, jakie stosuje się w diagnostyce zaburzeń widzenia przestrzennego, są przede wszystkim test TNO, test Langa, test Muchy oraz badanie synoptoforem.

Test TNO

Test TNO wymaga użycia okularów wyposażonych w zielone i czerwone soczewki oraz siedmiu specjalnych tablic umożliwiających ocenę widzenia obojga oczu. Na każdej z nich znajdują się figury narysowane przy użyciu czerwonych lub zielonych kropek. Pierwsze trzy tablice pozwalają stwierdzić, czy badana osoba posiada zdolność widzenia stereoskopowego. Pozostałe cztery umożliwiają z kolei określenie poziomu zaburzeń występujących w obrębie widzenia przestrzennego. Test TNO przeprowadza się przede wszystkim u dzieci między drugim a piątym rokiem życia.

Test Langa

Test Langa przeprowadzany jest z wykorzystaniem specjalnych płytek z ciemnymi kropkami układającymi się w trzy figury, pokrytych przezroczystą powłoką z cienkimi cylindrycznymi prążkami, która powoduje rozdzielenie obrazu na dwie składowe. Dzięki takiej budowie płytek, każde oko spoglądającej na nie osoby postrzega znajdujące się na nich figury w odmienny sposób. Pacjent poddawany badaniu ma za zadanie wskazać rozmieszczenie tych figur. U osób zdrowych, u których nie występują zaburzenia widzenia stereoskopowego, widziane obrazki powinny znajdować się na różnych płaszczyznach.

Test Muchy

Test Muchy pozwala na szybką ocenę głębokości percepcji stereoskopowej. Może być z powodzeniem przeprowadzany zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Poddawany badaniu pacjent zakłada okulary polaryzacyjne i z odległości 40 centymetrów spogląda na prezentowane mu karty z rysunkami, w tym kartę z wizerunkiem muchy. Osoba zdrowa, u której nie występują zaburzenia widzenia stereoskopowego, powinna widzieć muchę w trójwymiarze, ze skrzydłami unoszącymi się ponad powierzchnię karty.

Badanie synoptoforem

Badanie synoptoforem pozwala na ocenę widzenia obuocznego. Urządzenie to posiada dwa układy optyczne i umożliwia obserwację pracy zarówno prawego, jak i lewego oka. Poddawana badaniu osoba siada przed synoptoforem i skupia wzrok na różnych obiektach, które poruszają się lub zmieniają położenie. W tym samym czasie lekarz okulista bądź optometrysta obserwują ruchy gałek ocznych pacjenta i ocenia prawidłowość ich pracy. Badanie synoptoforem wykonuje się zazwyczaj u osób, u których występuje podejrzenie zeza.

Jakie są dostępne metody leczenia zaburzeń widzenia stereoskopowego?

W leczeniu zaburzeń widzenia stereoskopowego wykorzystuje się przede wszystkim terapię widzenia, której celem jest pobudzenie ośrodka widzenia i centralnej części siatkówki. Wykorzystuje ona takie metody, jak korekta refrakcji, korekta nieprawidłowego ustawienia oczu, reedukacja widzenia przestrzennego oraz ćwiczenia wzrokowe. Terapia widzenia przynosi największe efekty u dzieci, które nie ukończyły jeszcze szóstego roku życia, gdyż w tym okresie narząd wzroku wciąż jest podatny na zmiany. W wypadku zaburzeń widzenia stereoskopowego wywołanych zezem może wystąpić konieczność wdrożenia leczenia operacyjnego. W jego ramach przeprowadza się takie zabiegi, jak:

• operacja mięśni gałkoruchowych, polegająca na wzmocnieniu lub osłabieniu wybranych mięśni oka bądź obojga oczu i ustawieniu gałek ocznych tak, by były położone względem siebie równolegle,
• iniekcje z wykorzystaniem toksyny botulinowej, mające na celu zmniejszenie napięcia odpowiednich mięśni gałkoruchowych.

Operacyjne leczenie zaburzeń widzenia stereoskopowego wywołanych zezem stosuje się przede wszystkim u osób dorosłych. W określonych wypadkach może być ono także wdrożone w wypadku dzieci.

Osoby, które zauważyły u siebie problemy z oceną odległości i nadmierne zmęczenie podczas czytania lub pracy przy komputerze, powinny poddać się badaniu widzenia stereoskopowego u okulisty, np. we Wrocławiu. W sytuacji gdy wykaże ono nieprawidłowości, należy jak najszybciej podjąć właściwe leczenie. Natychmiastowa reakcja daje większe szanse na całkowitą eliminację tego zaburzenia wzroku i   skuteczne pozbycie się wynikających z niego problemów.

Alergia to problem zdrowotny, z którym tylko w Polsce zmaga się ponad 12 milionów osób w różnym wieku. Pojawia się po kontakcie z czynnikiem wywołującym, czyli tak zwanym alergenem, powodującym uwolnienie przez układ immunologiczny dużych ilości histaminy. To właśnie ta substancja jest odpowiedzialna za występowanie objawów charakterystycznych dla alergii, obejmujących skórę, nos oraz oczy. W jaki sposób radzić sobie z objawami alergicznymi związanymi z narządem wzroku? Jakie można wyróżnić alergiczne choroby oczu?

Czym są alergiczne choroby oczu?

Alergiczne choroby oczu mogą przybierać różne postaci. Są spowodowane ekspozycją na alergeny występujące sezonowo, przede wszystkim pyłki traw, drzew i innych roślin, jak również alergeny o charakterze całorocznym, między innymi kurz, pleśń, sierść zwierząt, lateks oraz substancje chemiczne znajdujące się w składzie kosmetyków pielęgnacyjnych i kosmetyków do makijażu. Stan zapalny i objawy alergicznych chorób oczu pojawiają się w odpowiedzi na nieprawidłową reakcję układu immunologicznego organizmu na alergen i pobudzenie komórek odpornościowych do jego zwalczania.

Czym charakteryzują się alergiczne choroby oczu?

Alergiczne choroby oczu najczęściej zaostrzają się wiosną i latem, czyli w sezonie intensywnego pylenia roślin, choć mogą występować także przez cały rok. Wywołane nimi zmiany obejmują przede wszystkim spojówkę, błonę naczyniową oraz skórę wokół powiek i oczu. Zdarza się także, że pojawiają się w obrębie rogówki.

Rodzaje alergicznych chorób oczu

Do najczęściej występujących alergicznych chorób oczu należą: alergiczne zapalenie spojówek, alergiczne zapalenie brzegów powiek oraz alergiczne zapalenie rogówki.

Alergiczne zapalenie spojówek

Alergiczne zapalenie spojówek jest stanem zapalnym obejmującym błony śluzowe wyściełające powieki i łączące się z gałką oczną, których głównym zadaniem jest ochrona oka przed czynnikami zewnętrznymi. Rozwija się w obojgu oczach, a w jego przebiegu dochodzi do poszerzenia i wypełnienia się krwią znajdujących się w spojówce licznych naczyń krwionośnych. Skutkuje to charakterystycznym dla tego schorzenia zaczerwienieniem i przekrwieniem oczu. Wyróżnia się pięć podtypów alergicznego zapalenia spojówek. Są to:

• ostre alergiczne zapalenie spojówek, przy którym objawy znikają po upływie 24–48 godzin,
• alergiczne sezonowe zapalenie spojówek, przewlekłe lub nawracające, spowodowane alergenami obecnymi przez cały rok,
• wiosenne zapalenie spojówek i rogówki, związane z okresowym pyleniem drzew i traw,
• atopowe zapalenie spojówek i rogówki,
• olbrzymiobrodawkowe zapalenie spojówek, będące reakcją ludzkiego organizmu na ciało obce. 

Alergiczne zapalenie spojówek może powodować komplikacje na powierzchni gałki ocznej i aparatu ochronnego oka. Jest w stanie prowadzić do rozwinięcia się zespołu suchego oka i zwiększenia podatności na zakażenia o podłożu bakteryjnym, wirusowym oraz grzybiczym. W skrajnych przypadkach przy alergicznym zapaleniu spojówek mogą również występować powikłania ze strony rogówki, które stanowią zagrożenie dla narządu wzroku.

>>> Czytaj więcej o Alergicznym zapaleniu spojówek

Alergiczne zapalenie skóry powiek

Alergiczne zapalenie skóry powiek powoduje zmiany chorobowe, które zazwyczaj występują obustronnie i symetrycznie. Z reguły koncentrują się wokół brzegów powiek i nasady rzęs. Alergiczne zapalenie skóry powiek powoduje uczucie dyskomfortu i podrażnienie oczu. Towarzyszą mu obrzęk oraz zaczerwienienie.

>>> Czytaj więcej o Alergicznym zapaleniu powiek i jak je leczyć

Alergiczne zapalenie rogówki

Alergiczne zapalenie rogówki to jeden z rodzajów nieinfekcyjnego zapalenia tej części oka. Wiąże się z powstawaniem nacieków na powierzchni rogówki i jej zmętnienia, co prowadzi do utraty ostrości widzenia.

Przyczyny alergicznych chorób oczu

U podłoża wszystkich alergicznych chorób oczu leżą alergeny pobudzające organizm do wytwarzania histaminy.

Przyczyny alergicznego zapalenia spojówek

Alergiczne zapalenie spojówek może być wywołane przez różne alergeny. Najczęściej są to kurz, sierść zwierząt oraz pyłki drzew, traw i innych roślin. Zdarza się, że przyczyną alergicznego zapalenia spojówek jest gwałtowna reakcja na zanieczyszczenie powietrza lub obecność ciała obcego w oku.

Przyczyny alergicznego zapalenia skóry powiek

Przyczyną alergicznego zapalenia skóry powiek jest reakcja uczuleniowa na takie substancje, jak kosmetyki do twarzy, płyny do soczewek kontaktowych i krople okulistyczne. Może być ona również spowodowana różnorodnymi alergenami pochodzenia zwierzęcego, roślinnego i grzybiczego. Dochodzi do niej na skutek bezpośredniego kontaktu z substancją uczulającą.

Przyczyny alergicznego zapalenia rogówki

Alergiczne zapalenie rogówki może być spowodowane różnymi substancjami wywołującymi reakcje alergiczne. Najczęściej rozwija się w związku z bezpośrednim kontaktem z uczulającymi składnikami znajdującymi się w kosmetykach do twarzy.

Objawy alergicznych chorób oczu

Alergiczne choroby oczu dają silne, łatwo zauważalne objawy.

Objawy alergicznego zapalenia spojówek

Objawami, jakie występują w przebiegu alergicznego zapalenia spojówek, są przede wszystkim:

• obrzęk oka,
• zaczerwienienie oka,
• pieczenie oraz świąd oka,
• nadmierne łzawienie,
• pojawienie się wydzieliny ropnej,
• występowanie chorobowych błon na powierzchni powieki,
• światłowstręt.

Najczęstszym objawem alergicznego zapalenia spojówek, występującym także w innych odmianach tego schorzenia, jest przekrwienie gałki ocznej, umiejscowione obwodowo i zanikające w kierunku rogówki.

Objawy alergicznego zapalenia powiek

Alergicznemu zapaleniu powiek towarzyszą takie objawy, jak:

• obrzęk i zaczerwienienie powiek,
• pieczenie i świąd w okolicach oczu,
• zaczerwienienie okolic oczu,
• uczucie ciała obcego w oku,
• lśniące brzegi powiek,
• sklejanie się rzęs i powiek,
• skorupienie i nadmierne wypadanie rzęs,
• łuszczenie się skóry między rzęsami, 
• łzawienie oczu.

U osób z alergicznym zapaleniem powiek mogą ponadto występować nietolerancja soczewek kontaktowych oraz dolegliwości wzrokowe w postaci światłowstrętu oraz rozmywania się i pływania obrazu.

Objawy alergicznego zapalenia rogówki

Do objawów, jakie mogą pojawić się przy alergicznym zapaleniu rogówki, zaliczają się:

• pogorszenie ostrości widzenia,
• zaczerwienienie oka,
• obrzęk powiek,
• silny ból oka,
• światłowstręt,
• uczucie posiadania piasku pod powieką,
• pojawienie się wydzieliny śluzowo-ropnej w worku spojówkowym.

Jakie są dostępne metody leczenia alergicznych chorób oczu?

Różne rodzaje alergicznych chorób oczu wymagają wdrożenia odmiennych metod leczenia. Aby dokonać trafnej diagnozy, należy w pierwszej kolejności skonsultować się z okulistą, np. w Gliwicach.

Metody leczenia alergicznego zapalenia spojówek

W leczeniu alergicznego zapalenia spojówek stosuje się zazwyczaj leki przeciwhistaminowe przyjmowane doustnie bądź aplikowane miejscowo. Wspomagająco mogą być wykorzystywane krople do oczu oraz okłady z rumianku, świetlika lub słabej herbaty.

Metody leczenia alergicznego zapalenia skóry powiek

Z uwagi na fakt, iż alergiczne zapalenie skóry powiek jest najczęściej wywołane bezpośrednim kontaktem z substancją uczulającą, leczenie tej dolegliwości zakłada przede wszystkim zidentyfikowanie alergenu i ograniczenie z nim kontaktu. Dodatkowo zaleca się również stosowanie kropli do oczu na alergię i maści z kortykosteroidami oraz kremów o działaniu łagodzącym, nawilżającym i natłuszczającym.

Metody leczenia alergicznego zapalenia rogówki

W leczeniu alergicznego zapalenia rogówki zalecane jest ograniczenie kontaktu z alergenem, a także stosowanie leków miejscowych i ogólnoustrojowych oraz sztucznych łez o działaniu łagodzącym. Terapia powinna być prowadzona pod kontrolą trzech różnych specjalistów – okulisty, alergologa i dermatologa. W leczeniu alergicznych chorób oczu często zalecane jest również przeprowadzenie odczulenia.