Choroby oczu związane z wiekiem lub współwystępujące z innymi dolegliwościami organizmu są dziś niestety równie częste, jak krótkowzroczność czy dalekowzroczność. Bielmo, odwarstwienie siatkówki, zaćma, jaskra czy AMD to tylko niektóre z problemów dotykających dziś osoby starsze, osoby po przebytych urazach oczu, a także wiele osób z wrodzonymi predyspozycjami do nich. Czym charakteryzują się najpopularniejsze choroby oczu i co warto o nich wiedzieć?
Bielmo
Bielmo na oku to choroba obejmująca rogówkę, polegająca na jej zmętnieniu, prowadzącym podobnie jak zaćma, do znacznego upośledzenia lub nawet całkowitej utraty wzroku. Przyczyn pojawienia się bielma na oku może być naprawdę wiele i mogą być one zarówno wrodzone, jak i nabyte: z powodu infekcji, chorób metabolicznych czy urazów mechanicznych oka. Problemy z ciśnieniem tętniczym krwi czy cukrzycą to właśnie jeden z najczęstszych, obok nieleczonych infekcji bakteryjnych i wirusowych powód, dla którego może pojawić się na oku bielmo.
Ze względu na różnorodność przyczyn, jakie mogą prowadzić do pojawienia się bielma, różne będą też metody jego leczenia. Pierwszym etapem będzie oczywiście rozpoznanie jego przyczyn – części przypadków, wywołanych choćby urazami czy infekcjami można zapobiec poprzez profilaktykę i odpowiednio wczesne leczenie. W przypadku uszkodzeń oka będących wynikiem urazów kluczem jest by nie dopuścić do pojawienia się na rogówce blizny bądź też zmniejszyć ją za pomocą leczenia do minimum. Nie każdy przypadek bielma jest jednak wykrywany odpowiednio wcześnie. W sytuacjach takich najskuteczniejszym leczeniem jest obecnie keratektomia fotorefrakcyjna bądź zabieg z wykorzystaniem LASIK.
Odwarstwienie siatkówki
Kolejnym stosunkowo częstym problemem oczu związanym z przyczynami zbliżonymi do tych powodujących zaćmę jest odwarstwienie się siatkówki. Choroba polegająca na oddzieleniu się warstwy siatkówki od tęczówki przebiega często bezobjawowo, dlatego też trudno wykryć ją odpowiednio szybko. Widzenie mroczków i dziwnych kształtów przed oczami czy też niewyjaśnione błyski w polu widzenia mogą być sygnałem do przebadania wzroku pod kątem odwarstwienia siatkówki, choć ostateczną diagnozę potwierdzić może wyłącznie badanie okulistyczne. Niestety, nieleczona może powodować znaczące pogorszenie lub całkowitą utratę wzroku.
Dowiedz się więcej na temat powikłań po operacji zaćmy.
Wśród najczęstszych przyczyn odwarstwiania się siatkówki wymienić można przede wszystkim cukrzycę, krótkowzroczność, a także atopowe zapalenie skóry. Co istotne z punktu widzenia osób cierpiących na zaćmę, odwarstwienie siatkówki może pojawić się po zabiegu, najczęściej w wyniku nadmiernego wysiłku fizycznego w trakcie rekonwalescencji pooperacyjnej. Dodatkowymi czynnikami mogącymi wpływać na odwarstwianie się siatkówki są wiek, różnego rodzaju urazy mechaniczne, zapalenie siatkówki oraz choroby zwyrodnieniowe siatkówki.
Jaskra
Na jakie najczęstsze choroby oczu podatni są dorośli? Jaskra to choroba oczu występująca niemalże tak często jak zaćma i podobnie jak katarakta związana często bezpośrednio z naturalnym starzeniem się oka. Wynikająca z nieprawidłowego przepływu cieczy wodnistej w przedniej komorze oka choroba powoduje, że ciśnienie wewnątrz oka rośnie i uszkadza stopniowo nerw wzrokowy. W rezultacie jaskra znacząco osłabia wzrok, prowadząc stopniowo do jego utraty.
Wśród przyczyn jaskry wymienia się przede wszystkim wysokie ciśnienie oka, jednak coraz częściej powiązuje się ją także z innymi współistniejącymi chorobami. Z wyższym ryzykiem zachorowania na jaskrę muszą się więc liczyć osoby cierpiące na miażdżycę, cukrzycę i nadciśnienie tętnicze, osoby u których choroba ta pojawiała się wcześniej w rodzinie, a także osoby cierpiące na regularne, silne migreny.
Jaskra może być też zarówno przyczyną, jak i powikłaniem po operacji zaćmy. Jeśli chodzi o objawy, zawężanie się pola widzenia, oko boli dość często a dodatkowo bólowi towarzyszy uczucie nudności lub nawet wymioty, warto skonsultować się z okulistą w celu zdiagnozowania przyczyny. Lekarz może dokonać rozpoznania jaskry na podstawie badania dna oka, badania pola widzenia czy badania obrazowego przedniego odcinka oka za pomocą tomografii optycznej.
Jeśli chodzi o leczenie, tu we wczesnej fazie rozwoju jaskry stosuje się przede wszystkim krople do oczu regulujące ciśnienie w gałce ocznej. W poważnych przypadkach konieczny może okazać się jednak zabieg z wykorzystaniem lasera.
AMD
Jakie są choroby oczu związane z naturalnym procesem starzenia się narządu wzroku? Zwyrodnienie plamki żółtej, znane także jako AMD to obecnie jeden z poważniejszych problemów oczu wśród osób starszych po 50 roku życia. Zmiany w centralnej części siatkówki oka, czyli plamce, powodują tu utratę ostrości widzenia i problemy z odróżnianiem kolorów, co zdecydowanie obniża ogólny komfort widzenia. Objawy AMD to także pojawienie się ciemnej plamki w polu widzenia, czy też falujące, zniekształcone obrazy. Warto dodać, że stopień nasilenia się choroby może się różnić i jedno oko może wykazywać łagodniejsze objawy choroby, drugie mocniejsze. Wyróżnia się dwie odmiany tej choroby oczu. Postać sucha jest znacznie łagodniejsza i częściej występująca, z kolei postać wysiękowa charakteryzuje się szybkim postępem. Przyczyny AMD nie zostały do dziś jeszcze dokładnie poznane, choć za czynniki zwiększające ryzyko zachorowania uznaje się przede wszystkim dietę ubogą w przeciwutleniacze, przebyte zawały serca i udary mózgu oraz palenie papierosów. Kluczową rolę mogą odgrywać również geny oraz płeć (kobiety chorują na AMD częściej). Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej polega jedynie na łagodzeniu objawów i próbie zatrzymania postępu choroby, choć zdarza się, że pacjent odzyskuje lepszą ostrość widzenia. Postępowanie opiera się o podawanie zastrzyków do gałki ocznej oraz laseroterapię, w przypadku odmiany suchej AMD pomocne mogą być również suplementy diety bogate m.in. w antyoksydanty.
Zapalenie nerwu wzrokowego
Kolejne choroby oczu, często występujące u pacjentów, to zapalenia nerwu wzrokowego. W tym miejscu należy jednak odróżnić wewnątrzgałkowe zapalenie nerwu wzrokowego od pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego. W pierwszym przypadku choroba dotyka zwykle dzieci i młodzież, a zmiany obejmują tarczę nerwu wzrokowego. Pacjent skarży się na ubytki w polu widzenia, zaburzenia w widzeniu barw, ostrości obrazów. Źrenica może nieprawidłowo reagować na światło. Przyczyny tej choroby oczu mogą mieć podłoże wirusowe lub być powiązane z innymi chorobami, jak np. borelioza. Choroba może ustąpić samoistnie, w przypadku konieczności podjęcia leczenia stosowana jest farmakoterapia.
Pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego to z kolei choroba dotykająca głównie osoby w wieku od 15 do 45 roku życia. Proces zapalny toczy się poza gałką oczną, więc tarcza nerwu wzrokowego nie jest uszkodzona. Objawy choroby to m.in. zaburzenia w rozpoznawaniu barw, pogorszenie ostrości widzenia oraz ból w oczodole czy ból w części czołowej głowy. Zwykle ta odmiana zapalenia nerwu wzrokowego jest powiązana ze stwardnieniem rozsianym, choć nie jest to regułą. Choroba może samoistnie ustępować i mieć charakter nawracający. Jeśli lekarz zadecyduje o podjęciu leczenia, stosowana jest farmakoterapia.
Zaćma
Ostatnią, choć zdecydowanie najczęściej występującą obecnie chorobą oczu jest oczywiście zaćma. Związana przede wszystkim z naturalnymi procesami starzenia się organizmu katarakta dotyka głównie osób po 60 roku życia – szacunki Światowej Organizacji Zdrowia mówią o nawet 45% osób w tej grupie wiekowej cierpiących na zaćmę. Choroba ta może przyjąć również postać wrodzoną. Zaburzenia widzenia takie jak zmętnienie obrazu, obniżenie ostrości widzenia czy słabsze widzenie w nocy i przy ostrym świetle to jedne z najczęstszych objawów pojawienia się katarakty. Jedynym sposobem jej leczenia jest obecnie operacyjne usunięcie zmętniałej soczewki i zastąpienie jej sztuczną – zabieg wykonywany metodą fakoemulsyfikacji jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym i trwa ok. 20 minut. Pacjent tego samego dnia może wrócić do domu, ustalając wcześniej plan wizyt kontrolnych. Zaćmy nie da zatrzymać się farmakologicznie, a postępująca może doprowadzić do całkowitej utraty wzroku. Dlatego też tak ważne jest, aby nie zwlekać z decyzją o operacji zaćmy, zanim jej objawy nie doprowadzą do obniżenia komfortu życia pacjenta. Nieleczona zaćma twardnieje, stając się trudniejszą do usunięcia. Obecnie postęp medycyny pozwala dobrać nową soczewkę idealnie do potrzeb pacjenta. Na rynku dostępne są m.in. soczewki korygujące astygmatyzm czy soczewki wieloogniskowe, które gwarantują dobre widzenie zarówno z bliży, jak i z dali.
Leczenie chorób oczu w OneDayClinic
Najczęściej występujące choroby oczu są dziś też jednymi z najbardziej uciążliwych, dlatego też ważna jest nie tylko świadomość ich istnienia czy znajomość ich podstawowych objawów, ale też profilaktyka oparta przede wszystkim o regularne wizyty u okulisty. Aby zapobiec problemom ze wzrokiem, jakimi są wymienione wyżej częste choroby oczu, warto także postawić na dobrą dietę, bogatą w antyoksydanty, wyeliminować używki (zwłaszcza palenie papierosów) oraz używać okularów przeciwsłonecznych z filtrami. W przypadku większości wymienionych chorób odpowiednio wczesne wykrycie problemu może zapobiec postępowaniu choroby i tym samym uchronić wzrok przed znacznym osłabieniem. Regularne kontrole okulistyczne pozwolą na szybką reakcję i podjęcie ewentualnego leczenia. Zapraszamy wszystkie osoby, które chcą skontrolować swój wzrok, na wizytę do jednego z gabinetów OneDayClinic. Zapewniamy szybkie terminy, kompleksowe badania na miejscu oraz pomoc doświadczonych fachowców, którzy w razie potrzeby przeprowadzą Państwa przez wszystkie etapy leczenia. Wizytę w OneDayClinic można zarezerwować telefonicznie, online lub na miejscu w klinice.
Bibliografia:
- Anna Skłodowska, Jerzy Szaflik, Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, mp.pl, data dost. 20.12.2021r.
- prof. dr hab. n. med. Zofia Mariak, dr n. med. Iwona Obuchowska, Zapalenie pozagałkowe nerwu wzrokowego, mp.pl, data dost. 20.12.2021r.
-
prof. dr hab. n. med. Zofia Mariak, dr n. med. Iwona Obuchowska, Wewnątrzgałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, mp.pl, data dost. 20.12.2021r.
