Blefarospazm to uciążliwy problem, polegający na mimowolnym i silnym zaciśnięciu powiek, nad którym ciężko jest zapanować. Dolegliwość ta może znacząco obniżyć komfort życia i negatywnie wpłynąć na codzienne funkcjonowanie. Warto zatem wiedzieć czym jest blefarospazm, jak go zdiagnozować oraz jak leczyć.
Na czym polega blefarospazm?
Blefarospazm inaczej jest określany jako mimowolny toniczny skurcz powiek. To jedna z dystonii (jednym z typów ruchów mimowolnych, związanych z nieprawidłowym pobudzeniem różnych mięśni), która utrudnia normalne funkcjonowanie. Blefarospazm to mimowolny skurcz mięśnia okrężnego oczu, zlokalizowanego pod skórą dookoła oczodołu. Przebiega w różnym nasileniu. Początkowe stadium objawia się zwiększoną częstotliwością mrugania, natomiast zaawansowany stan będzie skutkował brakiem możliwości otworzenia oczu. W niektórych przypadkach nasilony skurcz powiek angażuje inne mięśnie twarzy, co przyczynia się do powstawania nienaturalnych grymasów.
Blefarospazm często poprzedzony jest uczuciem występowania piasku pod powiekami, co wymusza nasilone mruganie, zamknięcie i silne zaciśnięcie powiek. Czynniki takie jak: stres, sztuczne i ostre światło nasilają objawy. Długotrwałe oglądanie telewizji, prowadzenie samochodu lub czytanie również mogą mieć wpływ na intensyfikację symptomów. Objawy najczęściej występują obustronnie. Skurcz powiek diagnozowany jest po 50 roku życia i częściej dotyka kobiet.
Kurcz powiek – definicja
Kurcz powiek określany jako ogniskowa lub zlokalizowana dystonia. Jest to zaburzenie, które charakteryzuje się mimowolnymi i utrzymującymi się skurczami mięśni okrężnych oczu. Przebiega nieprzewidywanie odruchowo i wielokrotnie. Kurcz powiek powoduje częste mruganie i zaciskanie oczu (częściowe lub całkowite). Może on przebiegać jednostronnie lub obustronnie, obejmując jedną, bądź obie powieki. Kurcz może być krótki przypominający mrugnięcie bądź długotrwały. Dodatkowo mogą występować skurcze toniczne, które powodują trwałe zwężenie szpar powiekowych. W dodatku skurcz toniczny skutkuje występowaniem wzmożonego napięcia mięśni. Osoby cierpiące na kurcz powiek doświadczają nasilonego mrugania powiekami zarówno w spoczynku, jak i podczas wykonywania różnych czynności.
Blefarospazm – przyczyny
Blefarospazm to zaburzenie, które wynika z uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za kontrolowanie powiek bądź zaburzeń w obrębie nerwu twarzowego. Powoduje mimowolny kurcz powiek, który jest trudny do opanowania. Skurcz może również wynikać z nadmiernego zmęczenia lub stresującego trybu życia. Innymi czynnikami ryzyka może być także porażenie prądem elektrycznym, uraz głowy lub twarzy oraz dystonia i samoistne drżenie występujące wcześniej w rodzinie. Skurcze powiek mogą towarzyszyć licznym chorobom np.: nowotwory ośrodkowego układu nerwowego, stwardnienie rozsiane, udar mózgu czy leukodystrofia.
Jak zdiagnozować przyczynę częstych skurczy oka?
Skurcze powieki są diagnozowane i leczone przez neurologów. Specjalista przeprowadzi szczegółowy wywiad z osobą chorą i ustali, czy mają one charakter dystonii pierwotnej, czy wtórnej. Pacjent koniecznie musi poinformować lekarza o wszystkich chorobach zarówno tych aktualnych, jak i przebytych w przeszłości oraz podać szczegółową listę leków, które zażywa na co dzień. W przypadku wystąpienia wątpliwości, lekarz zleci badanie elektromiograficzne.
Blefarospazm – jak wygląda leczenie?
Leczenie skurczu powiek będzie uzależnione od postawionej diagnozy. Może ono odbywać się poprzez wdrożenie leków, takich jak: beznodiazepiny, lewodopa czy baklofen. Jeżeli terapia farmakologiczna okaże się nieskuteczna, wówczas lekarz zastosuje toksynę botulinową. Leczenie będzie polegało na wstrzyknięciu botoksu do mięśnia okrężnego oka, najczęściej w znieczuleniu miejscowym. Celem terapii jest czasowe zwiotczenie mięśni, dzięki czemu skurcze powiek ustępują lub znacząco zmniejszają objawy. Wstrzyknięcie toksyny botulinowej należy powtarzać co trzy miesiące. Okres uzależniony jest od szybkości nawracania symptomów. Zastosowanie tej terapii powoduje, że zdecydowana większość pacjentów odczuwa znaczącą poprawę, a także dobrze toleruje tę metodę leczenia. Chorzy, u których toksyna botulinowa nie przyniosła pożądanego efektu, poddawani są zabiegowi chirurgicznemu, podczas którego lekarz częściowo wycina mięsień okrężny oka.
Nieleczony skurcz oka może znacząco utrudnić codzienne życie pacjenta, a także całkowicie wyłączyć go z normalnego funkcjonowania. Mimowolny skurcz powiek będzie miał negatywny wpływ na wykonywanie prostych czynności. Uciążliwe staje się czytanie, oglądanie telewizji, czy robienie zakupów, ponadto ogranicza możliwość prowadzenia pojazdów.
Okulary przeciwsłoneczne zmniejszają ilość światła, które dociera do oka, dlatego też ich noszenie może znacząco pomóc w zahamowaniu objawów kurczu powiek. Blefarospazm wpływa na zaburzenia widzenia, wywołując skurcz, który jest ciężki do kontrolowania, dlatego też nie należy bagatelizować tej dolegliwości. Warto zadbać o wypoczynek i unikać stresujących sytuacji, natomiast w przypadku, gdy kurcz powiek nie mija, koniecznie należy zwrócić się o pomoc i poradę do neurologa.
