Cukrzyca to choroba cywilizacyjna, upośledzająca działanie ludzkiego organizmu. Posiada szczególnie negatywny wpływ na działanie narządu wzroku, powodując pogorszenie jakości widzenia. W przypadku zaniedbań ze strony chorego bądź personelu medycznego może prowadzić do całkowitej utraty wzroku.
Cukrzyca a wzrok – jak cukrzyca wpływa na oko?
Narząd wzroku jest szczególnie narażony na zmiany wywołane postępującą cukrzycą. Choroba ta uszkadza najmniejsze naczynia krwionośne w oczach, tym samym powodując uszkodzenia w obrębie siatkówki. Początkowo niezauważalne, z upływem czasu prowadzą do zaburzeń widzenia, a nieleczone mogą skutkować utratą wzroku. Późne powikłania okulistyczne cukrzycy stanowią współcześnie główną przyczynę ślepoty wśród ludzi z krajów rozwiniętych, w wieku od 20 do 65 roku życia.
Objawy niszczenia wzroku przez cukrzycę
Objawy niszczenia wzroku przez cukrzycę są zróżnicowane i mało specyficzne. Zaliczają się
do nich przede wszystkim:
- przejściowe wahania refrakcji oka,
- nawracające jęczmienie i gradówki oka,
- przewlekłe, bakteryjne zapalenia brzegów powiek,
- nawracające bakteryjne zapalenia spojówek,
- zespół suchego oka,
- pogorszenie jakości widzenia o zmroku,
- brak ostrości widzenia,
- mgła przed oczami,
- podwójne widzenie,
- zawężenie pola widzenia,
- pojawienie się w polu widzenia pierścieni, kropek, kresek i błysków świetlnych,
przemieszczających się ciemnych plam, - uczucie napięcia oka,
- zwiększone ciśnienie w oku,
- bóle głowy w części potylicznej.
Najczęstsze choroby oczu występujące przy cukrzycy
Do najczęstszych chorób narządu wzroku, występujących przy cukrzycy, zaliczają się retinopatia cukrzycowa, cukrzycowy obrzęk plamki żółtej, zaćma oraz jaskra wtórna.
Retinopatia cukrzycowa
Retinopatia cukrzycowa to choroba rozwijająca się w związku z podwyższonym poziomem glukozy we krwi, odpowiadającym za nasilenie zjawiska glikemii i uszkodzenia naczyń krwionośnych siatkówki. W jej przebiegu dochodzi również do powstawania mikrotętniaków, wybroczyn oraz mikrowylewów, czemu sprzyja osłabienie naczyń krwionośnych, wywołane towarzyszącym cukrzycy nadciśnieniem. Objawami retinopatii są obniżona szczelność naczyń, wysięki twarde oraz obrzęki siatkówki. W zaawansowanym stadium choroba może ponadto powodować zaburzenia ostrości widzenia, załamywanie się linii prostych, zniekształcenia oglądanych obiektów, blaknięcie kolorów, a nawet częściową lub całkowitą utratę widzenia.
Dowiedz się więcej o retinopatii cukrzycowej: Co to jest retinopatia cukrzycowa?
Cukrzycowy obrzęk plamki żółtej (makulopatia cukrzycowa)
Cukrzycowy obrzęk plamki żółtej, znany również jako makulopatia cukrzycowa, to choroba spowodowana nagromadzeniem się płynu w plamce żółtej, znajdującej się w centralnej części siatkówki. Płyn pojawia się w wyniku przenikania z drobnych naczyń naczyniówki i siatkówki, które uległy uszkodzeniu na skutek zmian wywołanych przez cukrzycę. Jego nagromadzenie powoduje obrzęk, a w efekcie uniesienie siatkówki, co prowadzi do znacznego spadku ostrości widzenia.
Zaćma
Zaćma, znana także jako katarakta, to choroba polegająca na zmętnieniu naturalnie przejrzystej soczewki oka. Głównym objawem zaćmy jest obniżenie jakości wzroku, niemożliwe do skorygowania przy pomocy okularów i szkieł kontaktowych. Dla tej choroby charakterystyczne są również oślepianie przez jaskrawe światło i dwojenie jednooczne. Zaćma nie wywołuje dolegliwości bólowych, świądu, zaczerwienienia ani łzawienia oczu, nieleczona może jednak prowadzić do całkowitej utraty wzroku.
Jaskra wtórna
Jaskra to choroba nerwu wzrokowego, powodująca jego postępujący zanik. Zmiany wywołane jaskrą są nieodwracalne i mogą prowadzić do całkowitej utraty zdolności widzenia. Charakterystycznym dla jaskry objawem jest widzenie tęczowych obręczy wokół punktów świetlnych. Chorobie towarzyszą również bóle oka, pogorszenie ostrości oraz zmniejszenie pola widzenia.
Cukrzyca a oczy – gdzie się zgłosić?
Każdy diabetyk, a także wszystkie osoby, które doświadczają niepokojących objawów w obrębie narządu wzroku, powinny zgłosić się do gabinetu okulistycznego. W celu postawienia diagnozy, lekarz specjalista może przeprowadzić następujące badania:
- badanie ostrości wzroku,
- badanie pola widzenia,
- badanie rozpoznawania barw,
- badanie dna oka,
- fotografia barwna dna oka,
- badanie OCT,
- angiografia fluoresceinowa siatkówki,
- badanie USG gałki ocznej
Jak wygląda leczenie okulistyczne u diabetyków?
Diagnoza cukrzycy sprawia, że leczenie okulistyczne w wielu wypadkach musi przybierać szczególny przebieg. Podstawę stanowi dokładna kontrola poziomu cukru we krwi. U diabetyków, doświadczających pogorszenia wzroku, konieczne jest również kontrolowanie ciśnienia tętniczego krwi, poziomu cholesterolu oraz trójglicerydów we krwi. W leczeniu cukrzycowych zmian w obrębie wzroku często stosowane są specjalne preparaty podawane do wnętrza oka – krople oraz maści – a także leki doustne. Do powszechnie wykorzystywanych we współczesnej okulistyce metod terapii zmian cukrzycowych zaliczają się ponadto:
- fotokoagulacja laserowa, polegająca na skupianiu światła lasera w określonych
punktach na siatkówce, w celu zabezpieczenia jej przed odklejaniem i gromadzeniem
się płynu, - irydotomia, czyli wykonanie małego otworu w tęczówce,
- witrektomia, polegająca na usunięciu ciała szklistego z oka i zastąpieniu go
specjalnym płynem lub gazem, - iniekcje doszklistkowe przeciwciał przeciw czynnikowi wzrostu naczyń lub sterydów,
które zmniejszają obrzęk i hamują powstawanie nowych naczyń w siatkówce
Jak dbać o oczy, mając cukrzycę?
Osoby, u których zdiagnozowano początki cukrzycy, powinny niezwłocznie wdrożyć niezbędne działania profilaktyczne, pozwalające właściwie zadbać o wzrok i zapobiegać rozwojowi niebezpiecznych chorób oczu. Do działań tych zaliczają się przede wszystkim:
- dążenie do utrzymania prawidłowego poziomu glukozy, cholesterolu i trójglicerydów
we krwi, - kontrolowanie wartości ciśnienia tętniczego krwi,
- utrzymywanie diety odpowiedniej dla diabetyków,
- zachowanie właściwego poziomu aktywności ruchowej,
- powstrzymanie się od spożywania wyrobów tytoniowych, które podnoszą ciśnienie
tętnicze oraz stężenie glukozy we krwi, utrudniając kontrolowanie cukrzycy.
W dbaniu o oczy przy cukrzycy niezwykle istotne jest również regularne wykonywanie profilaktycznych badań okulistycznych. Pozwalają one kontrolować stan narządu wzroku i szybko wykrywać choroby typowe dla diabetyków, a następnie wdrożyć właściwe leczenie, zapobiegając powikłaniom, mogącym prowadzić do znacznego ograniczenia sprawności, a nawet całkowitej utraty widzenia.
Źródła:
