Okuliści spotykają się na co dzień z wieloma przypadkami bardzo dużych wad wzroku, które nie mieszczą się często w standardowych ramach dostępnej korekcji i wymagają specjalistycznego podejścia do leczenia. W przypadku dużych wad, zarówno przy krótkowzroczności, jak i dalekowzroczności, częstym problemem okazują się być spore rozbieżności pomiędzy wadą na każdym oku oraz związany z nimi problem dopasowania optymalnej ostrości widzenia z pomocą okularów czy soczewek. W wielu wypadkach jedyną możliwością ratunku są działania chirurgiczne, w tym coraz popularniejsze operacje laserowej korekcji wzroku. Czy duża wada wzroku musi być wyrokiem?
Problemy dużych wad wzroku
Leczenie krótkowzroczności i dalekowzroczności, a później także astygmatyzmu człowiek opanował już wiele lat temu i okulistyka w ciągu ostatnich kilku dekad poszła wyraźnie do przodu w zakresie korekcji tych najpowszechniej występujących, małych i średnich wad wzroku. Problemy zaczynają pojawiać się jednak w momencie, gdy na recepcie pacjenta pojawia się nie -0,5D czy +2D, a -16D czy +24D. Podane wartości są tylko przykładowe, ale pokazują z jak dużą rozbieżnością skali wad wzroku mamy obecnie do czynienia.
Leczenie tych największych nie należy do łatwych zadań i wymaga często wielokrotnych powrotów do gabinetu okulistycznego w celu dopasowania najlepszego rozwiązania. Sama korekcja nie jest jednak niemożliwa do osiągnięcia i choć nieleczone wady wzroku mogą prowadzić w konsekwencji do całkowitej ślepoty, duża wada wzroku nie musi oznaczać wyroku.
Współczesne metody korygowania dużych wad wzroku
Dziś korzysta się z reguły z dwóch podstawowych metod korygowania wad wzroku: szkieł okularowych bądź soczewek kontaktowych, które dopasowane precyzyjnie przez okulistę mogą znacząco poprawić jakość i komfort widzenia pacjenta oraz uchronić oko przed nadmiernym przemęczaniem się z powodu niedowidzenia. Zarówno okulary, jak i soczewki kontaktowe powinny być dobierane przez specjalistę, a po ich zastosowaniu wada powinna być kontrolowana w celu ewentualnych zmian w mocy szkieł.
Rozwiązaniem dla niektórych pacjentów mogą być także laserowe operacje wzroku mające na celu korekcję kształtu soczewki oka i umożliwiające w ten sposób przywrócenie prawidłowej ostrości wzroku bez konieczności noszenia okularów. Zabiegi laserowe mają jednak ograniczenia i przy wadach wzroku przekraczających skalę od -10 do +6 dioptrii nie zawsze mogą być zastosowane.
Ciekawym rozwiązaniem dla pacjentów, których wada wzroku nie mieści się w granicach bezpiecznych dla laserowej korekcji wzroku jest wszczepienie soczewki fakijnej, pozwalającej korygować większe wady wzroku. Zabieg taki jest zbliżony do zabiegu usunięcia zaćmy, przy czym w przypadku korekcji wzroku naturalna soczewka oka nie jest usuwana – w ramach zabiegu wszczepiana jest druga soczewka wspomagająca, z której pomocą pacjent może odzyskać wysoką ostrość widzenia nawet przy bardzo dużej wadzie wzroku. Soczewki fakijne stosuje się zwykle przy dużej krótkowzroczności (do -18D), nadwzroczności (do +10,0D) oraz astygmatyzmie. Niestety, jeśli u pacjenta i te progi zostały przekroczone, odpowiednio dobrane soczewki kontaktowe mogą być najbezpieczniejszym wyborem.
Okulary i soczewki kontaktowe w leczeniu dużych wad wzroku
Ze względu na konieczność dużej korekcji wady wzroku, okulary stosowane przy wadach przekraczających 30 dioptrii rzadko wyglądają estetycznie. Istnieją co prawda materiały, z których wykonuje się współcześnie cienkie, a zarazem skuteczne przy dużych wadach szkła, ale znacznie lepszą metodą okazują się być dopasowane do wysokich wad wzroku soczewki kontaktowe, które mogą mieścić się w zakresie od -35D do +35D.
Zdecydowanym plusem soczewek kontaktowych przy dużej wadzie wzroku jest możliwość lepszego dopasowania ich pomimo różnicy wady na każdym oku. Soczewki kontaktowe przy dużych wadach wzroku zapewniają też szersze pole widzenia, bez zniekształceń obwodowych i naturalną wielkość obrazów, a więc rozwiązują problemy na które skarży się wielu pacjentów noszących okulary przy dużych wadach. Współcześnie soczewki można dostosować także do potrzeb pacjentów z astygmatyzmem, co oczywiście zwiększa komfort widzenia i życia osób z dużą wadą wzroku.
Wybierając korekcję dużej wady wzroku czy też decydując się na laserowe zredukowanie wady warto pamiętać, że nie każda metoda będzie właściwa dla wszystkich pacjentów i jedynie poprzez wnikliwą konsultację z doświadczonym okulistą można dotrzeć do najlepszego rozwiązania. Współczesna okulistyka daje możliwości korekcji nawet poważnych wad, tworząc szanse na komfortowe życie nawet dla osób z zaawansowaną nadwzrocznością i krótkowzrocznością.
