Jedną z najczęściej spotykanych wad wzroku na świecie jest astygmatyzm. Wada wzroku jest spowodowana nieregularną lub toryczną krzywizną rogówki lub soczewki oka. Układ optyczny u astygmatyków nie potrafi zogniskować się i skupić wyłącznie na obserwowanym obiekcie, dlatego atygmatyzm często utrudnia codziennie funkcjonowanie. Poznaj najważniejsze informacje na temat astygmatyzmu.
Astygmatyzm - co to za schorzenie?
Astygmatyzm, inaczej niezborność to wada wzroku, a dokładniej soczewki lub rogówki. Nie jest chorobą, ale jedną z najczęstszych wad narządu widzenia. Dotyka niemal ⅓ osób na całym świecie. Astygmatycy mają zaburzoną symetrię obrotową, która powoduje nieostre widzenie z bliska, ale i z daleka. Astygmatycy widzą nieostry obraz w pewnych obszarach pola widzenia z każdej odległości.
Jakie mogą być przyczyny astygmatyzmu?
Podstawową przyczyną astygmatyzmu jest nieprawidłowa budowa rogówki, która jest istotną częścią struktury oka. Prawidłowo pracująca rogówka dokonuje załamywania promieni, które pozwalają na dobre i wyraźne widzenie. Niezborna rogówka jest przyczyną astygmatyzmu, ponieważ posiada dwa różne promienie krzywizny.
Wiele badań dowodzi, że astygmatyzm jest dziedziczny i wada wzroku najczęściej występuje od urodzenia. Możliwy jest jednak także astygmatyzm wtórny, które może pojawić się w wyniku mechanicznego urazu oka. Astygmatyzm może także wystąpić z wiekiem lub w parze z innymi schorzeniami. Najczęściej jest to astygmatyzm z nadwzrocznością, astygmatyzm z niedowidzeniem lub astygmatyzm z krótkowzrocznością.
Rodzaje astygmatyzmu a sposób leczenia
Astygmatyzm można podzielić na kilka rodzajów, które wyróżnia się ze względu na wzajemnie ułożenie osi astygmatycznych. Podstawowy podział to astygmatyzm regularny i nieregularny.
- Astygmatyzm regularny - leczony okularami ze szkłami cylindrycznymi. Może być niezłożony, złożony, mieszany, prosty, odwrotny lub skośny.
- Astygmatyzm nieregularny - w przypadku jego stwierdzenia lekarz najczęściej zaleca soczewki kontaktowe, ponieważ korekcja okularami jest nieskuteczna.
Astygmatyzm - objawy
Dolegliwości powodowane przez astygmatyzm przypominają inne choroby oczu. Niewielkie natężenie wady sprawia jednak, że są one prawie niezauważalne. W zależności od wady do objawów astygmatyzmu zalicza się:
- bóle głowy, szczególnie w przedniej części głowy,
- niewyraźne widzenie,
- szybkie męczenie się oczu podczas wykonywania czynności wymagającej skupienia (szczególnie niebezpieczny jest astygmatyzm podczas jazdy samochodem),
- trudności w rozpoznaniu konturów kształtów,
- problemy z orientacją przestrzenną,
- widzenie linii prostych jako linii krzywych,
- pieczenie oczu i częste łzawienie,
- potrzeba częstego tarcia oczu,
- nawracający problem z zapaleniem spojówek.
Co warto wiedzieć o astygmatyzmie?
Astygmatyzm jako pierwszy opisał Thomas Young, który prowadził badania nad ludzkim okiem. Opisał akomodację oka, stworzył teorię widzenia barw oraz opisał astygmatyzm. Stworzył nawet pierwszy aparat, który miał korygować wadę i stał się pierwowzorem do utworzenia obecnie stosowanej soczewki kontaktowe dla astygmatyków. Równoczesne badania prowadził także George Biddell Airy, który również zmagał się z astygmatyzmem. Dzięki temu powstały cylindryczne soczewki okularowe, które pozwalają astygmatykom na komfortowe widzenie. Konieczność korygowania astygmatyzmu to podstawa, aby nie dopuścić do pogłębiania się wady wzroku. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy lekarz nie widzi wskazań, aby podjąć leczenie.
Leczenie astygmatyzmu
Astygmatyzm to wada wzroku, którą można skorygować i leczyć na kilka sposobów.
- okulary tradycyjne - szkła dobiera się w zależności od wady. Dzięki szkołom cylindrycznym są stosowane jako sposób na niezborność.
- soczewki kontaktowe - pozwalają skorygować wiele rodzajów astygmatyzmu, a często są proponowane jako jedyny efektywny sposób leczenia. Soczewki toryczne pozwalają na ogniskowanie światła w dwóch różnych punktach. Dzięki temu pozwalają astygmatykom widzieć lepiej.
- operacja - zabieg laserowy i interwencja chirurgiczna to ostateczny sposób. Operacja polega na nacięciu rogówki, dlatego zabiegi laserowe na astygmatyzm najczęściej wykonuje się dopiero dorosłym pacjentom.
