Drgająca powieka to przypadłość objawiająca się mimowolnymi, bardzo szybkimi skurczami mięśnia okrężnego oka. Może dotyczyć powieki górnej i dolnej w tylko jednym lub obojgu oczu. Zwykle trwa od kilku sekund do kilku minut, a następnie samoistnie przechodzi. W niektórych przypadkach drganie powieki może jednak utrzymywać się przez kilka godzin, a nawet dni. Z reguły przypadłość ta nie wymaga specjalnego leczenia, jeżeli jednak często nawraca lub towarzyszą jej inne niepokojące objawy, konieczne jest skonsultowanie problemu z lekarzem.
W jakich sytuacjach zaczyna drgać powieka?
Powieka zaczyna drgać zazwyczaj w sytuacji, gdy człowiek jest przemęczony lub zestresowany. Stanowi ona również objaw niedoboru mikroelementów w organizmie, nadmiernego spożycia kawy i alkoholu oraz zbyt długiego czasu spędzanego przed ekranami urządzeń elektronicznych. Drganie powiek często występuje także w trakcie ciąży.
Zmęczenie i stres
Zmęczenie, przepracowanie, brak snu i stres stanowią najczęstszą przyczynę drgania powieki. Prowadzą one bowiem do odwodnienia organizmu, tym samym przyczyniając się do mimowolnych skurczów mięśni. W sytuacji, gdy drgająca powieka spowodowana jest zmęczeniem, często towarzyszą jej dodatkowe dolegliwości ze strony kręgosłupa. Drżenie powiek może być jednym z pierwszych sygnałów ostrzegawczych, wysyłanych przez wycieńczony organizm, warto więc potraktować je poważnie.
Niedobory mikroelementów
Drganie powieki często występuje przy niedoborach mikroelementów, przede wszystkim magnezu, potasu, wapnia oraz witaminy B1. W wypadku niedoboru magnezu towarzyszą mu często skurcze innych mięśni, najczęściej mięśni nóg, drętwienie i marznięcie stóp oraz dłoni, a także zaburzenia na tle nerwowym, między innymi bóle głowy i stany lękowe. Przy niedoborze wapnia drganie powiek występuje razem ze skurczami innych mięśni twarzy i problemami z chwytliwością dłoni, z kolei przy niedoborze potasu pojawia się wraz z arytmią serca i zaburzeniami nastroju. Jeżeli przyczyną drgającej powieki jest niedobór witaminy B1, objawami towarzyszącymi są zazwyczaj problemy z pamięcią i koncentracją.
Nadmierne spożycie kawy i alkoholu
Nadmierne spożycie kawy i alkoholu przyczynia się do niekontrolowanego drżenia i mimowolnych skurczy mięśni zarówno w kończynach, jak i wokół oczu, powodując drganie powieki.
Nadmierne korzystanie ze sprzętu elektronicznego
Nadmierne korzystanie ze sprzętu elektronicznego – komputerów, laptopów, tabletów, smartfonów i telewizorów – naraża oczy na długotrwały kontakt ze światłem niebieskim, mogący prowadzić do przemęczenia oczu, zaburzenia rytmu snu, a w niektórych przypadkach także do uszkodzenia siatkówki i zwyrodnienia plamki żółtej oka. W sytuacji, gdy oko jest zmęczone, prawdopodobieństwo skurczu otaczających go mięśni i drganie powieki jest znacznie większe.
Ciąża
Drgająca powieka często pojawia się u kobiet w ciąży. Jest to zazwyczaj spowodowane zwiększonym zapotrzebowaniem organizmu na składniki odżywcze i w efekcie występowaniem niedoborów witamin oraz makro- i mikroelementów, prowadzących do niekontrolowanych skurczów mięśni wokół oczu.
Drganie powieki może być ponadto skutkiem ubocznym zażywania niektórych leków.
O czym może świadczyć drganie powieki?
Drganie powieki może świadczyć o występowaniu schorzeń oczu, takich jak:
- zapalenie powiek, czyli stan zapalny obejmujący brzegi i skórę powiek, a także gruczoły tarczkowe i mieszki rzęs,
- zespół suchego oka, polegający na nieprawidłowym nawilżeniu powierzchni gałki ocznej przez film łzowy i w efekcie wysychaniu rogówki oraz spojówki oka,
- zapalenie spojówek, będący stanem zapalnym błony śluzowej pokrywającej powierzchnię tylną powiek i część gałki ocznej, któremu towarzyszy zaczerwienienie i przekrwienie oczu,
- erozja rogówki, czyli uszkodzenie powierzchniowych warstw nabłonka rogówki,
- jaskra wrodzona, będąca genetycznym schorzeniem, które nieleczone może prowadzić do całkowitej utraty wzroku.
W rzadkich wypadkach drganie powieki stanowi objaw chorób o podłożu neurologicznym. Dolegliwość ta może świadczyć o:
- połowicznym kurczu twarzy – zaburzeniu nerwowo-mięśniowym, objawiającym się mimowolnymi skurczami mięśni połączonych z nerwem twarzowym,
- samoistnym porażeniu nerwu twarzowego – schorzeniu polegającym na paraliżu mięśni twarzy,
- stwardnieniu rozsianym – przewlekłej chorobie układu nerwowego, polegającej na nieprawidłowym przekazywaniu impulsów nerwowych,
- chorobie Parkinsona – zwyrodnieniu struktur mózgowych, powodującym poważne zaburzenia ruchowe,
- dystonii – chorobie objawiającej się mimowolnym wykonywaniem nienaturalnych ruchów,
- zespole Tourette’a – genetycznym zaburzeniu objawiającym się mimowolnymi tikami ruchowymi i głosowymi.
Zdarza się, że drgająca powieka stanowi objaw zmian zwyrodnieniowych w kręgosłupie szyjnym i zaburzeń napięć mięśniowo-powięziowych w obrębie szyi oraz głowy. Może ponadto występować w przebiegu choroby Hashimoto, a także przy rozwijającym się guzie mózgu, który, uciskając struktury mózgowia, powoduje zaburzenia nerwowo-mięśniowe w obrębie mięśni otaczających oczy.
Wpływ drgającej powieki na codzienne funkcjonowanie
Z reguły drgająca powieka nie ma wielkiego wpływu na codzienne funkcjonowanie. Jeżeli jednak skurcze mięśni są częste, intensywne i towarzyszą im dolegliwości bólowe, które wymuszają zaciskanie powiek, przypadłość ta może prowadzić do zaburzeń w wykonywaniu takich czynności, jak czytanie, prowadzenie pojazdów mechanicznych, a także praca przy komputerze.
Kiedy skonsultować drganie powieki z lekarzem?
Drganie powieki należy skonsultować z lekarzem w sytuacji, gdy dolegliwość ta uporczywie powraca i utrzymuje się przez długi czas, a także gdy towarzyszą jej inne dolegliwości, takie jak:
- drganie lub drętwienie innych części twarzy,
- opadanie powieki,
- zaciskanie lub niedomykanie powiek,
- zaburzenia widzenia,
- opadanie kącika ust,
- występowanie wydzieliny w oku,
- zawroty głowy,
- palpitacje serca.
Badania wykonywane przy drgającej powiece
W celach diagnostycznych lekarz specjalista może przy drgającej powiece zlecić wykonanie takich badań, jak:
- badanie okulistyczne,
- morfologia krwi,
- badanie pod kątem niedoboru witamin i minerałów,
- rezonans magnetyczny,
- tomografia komputerowa,
- badanie EEG.
Badania te pozwalają określić przyczyny drgania powieki i wdrożyć stosowne leczenie.
Leczenie drgającej powieki
Sposób leczenia drgającej powieki zależy od przyczyny jej występowania. Zazwyczaj wystarczają poprawa jakości i długości snu, zmiana diety i zmniejszenie spożycia alkoholu oraz kawy, a także redukcja stresu poprzez wykonywanie ćwiczeń relaksacyjnych i medytację. W wypadku dużych niedoborów konieczne może być stosowanie suplementów diety z magnezem i potasem. W przypadku nasilonego i częstego drgania powiek warto w pierwszej kolejności skonsultować się z okulistą np. we Wrocławiu, który podejmie odpowiednie leczenie. Jeżeli drgającej powiece towarzyszą pieczenie, łzawienie, zaczerwienienie i suchość oka, może zaproponować on krople do oczu zwane sztucznymi łzami. Dzięki swojej lepkiej konsystencji doskonale pokrywają one powierzchnię gałki ocznej, uzupełniają film łzowy i nawilżają oko. W sytuacji, gdy drganie powieki jest spowodowane nadmiernym wysiłkiem oczu, lekarz specjalista może zlecić stosowanie okularów, soczewek kontaktowych lub, w określonych przypadkach, zmianę stylu pracy. Leczenie drżenia mięśni wokół oczu, będącego objawem poważniejszych chorób i schorzeń, wymaga wdrożenia stosownej terapii problemu źródłowego. Choć przyczyny drgania powieki w większości wypadków nie są poważne, objawu tego nie należy lekceważyć. Przypadłość tę warto skonsultować z lekarzem, by poznać jej przyczyny i dowiedzieć się, jak zapobiegać jej występowaniu w celu odzyskania komfortu przy wykonywaniu codziennych czynności.
