Wzrok to jeden z pięciu zmysłów, który pozwala rozróżniać kształty, ludzi i różne informacje z otoczenia. Osoby, które nie mają wad wzroku, bez problemu widzą dobrze zarówno blisko, jak i daleko. Wady wzroku dotyczą jednak większości społeczeństwa, a najpopularniejsze to krótkowzroczność i dalekowzroczność. Czym objawia się każda z nich i jak je leczyć? Jak widzi krótkowidz, a jak dalekowidz?
Krótkowzroczność - z czego może wynikać?
Krótkowzroczność (inaczej miopia) dotyczy osób, u których układ optyczny oka skupia światło nieprawidłowo, najczęściej z powodu budowy oka. Światło, które dociera do oka, skupia się przed siatkówką, a nie na niej. Jest to powód, dla którego osoby krótkowzroczne widzą dobrze z bliska, ale mają problem z dostrzeżeniem dalekich obrazów. Krótkowzroczność ma kilka odmian, w zależności od przyczyny jej powstania. Jedną z nich jest krótkowzroczność osiowa, charakteryzująca się zbyt wydłużoną gałką oczną – to jeden z najczęstszych typów krótkowzroczności u pacjentów, zwykle diagnozowana w okresie dojrzewania pacjenta. Gdy za nieprawidłowy sposób skupiania światła odpowiada łamliwość rogówki, mowa o krótkowzroczności rogówkowej. Odmiana soczewkowa (refrakcyjna) jest zwykle powiązana z cukrzycą lub zaćmą, gdy soczewka ulega załamaniu. Krótkowzroczność krzywiznowa objawia się wypukłościami różnych elementów układu optycznego oka, przy zachowaniu odpowiedniej długości gałki ocznej.
Przyczyny krótkowzroczności mogą być różne. Często podkreśla się wpływ czynników genetycznych i nieprawidłową budowę oka. Ostatnio zwraca się też szczególną uwagę na wpływ czynników środowiskowych. Wiele godzin przed laptopem, telefonem czy tabletem osłabia wzrok, który stale jest skupiony na bliskim obrazie rażącym w oczy nienaturalnym światłem. Dlatego tak ważna jest profilaktyka w postaci nauki prawidłowej higieny pracy z tego typu urządzeniami. Ochrona oczu przed niebieskim światłem, robienie sobie przerw podczas korzystania z komputera czy smartfona, jak i ćwiczenia oczu, polegające na patrzenie na obiekty znajdujące się w różnej odległości.
Jak widzi krótkowidz?
Osoby, które są krótkowidzami, mają predyspozycje do widzenia z bliska, natomiast odległe obrazy starają sobie przybliżyć, np. mrużąc oczy. Zatem jeśli chodzi o krótkowzroczność, objawy są bardzo charakterystyczne, dzięki czemu łatwiej i szybciej można rozpoznać wadę.
Krótkowzroczność dotyka wiele osób w każdym wieku, w tym małe dzieci i wcześniaki. Główne objawy miopii to przede wszystkim utrata skuteczności wyraźnego widzenia przedmiotów z pewnej odległości. To, jak widzi krótkowidz zależy oczywiście od stopnia wady. Początkowo zmiany te są niewielkie, przybierając na sile z czasem. Dystans, na którym pacjent dobrze widzi, ulega skróceniu. Obraz staje się rozmazany, a rozróżnianie kształtów prawie niemożliwe. Leczenie krótkowzroczności należy podjąć od razu po wykryciu wady, ponieważ z biegiem czasu pole widzenia staje się coraz mniejsze. Dodatkowo problem nasila się, jeśli pojawiają się częste bóle głowy. Do listy objawów krótkowzroczności można także zaliczyć m.in. problem ze zmęczeniem oczu, łzawienie oczu czy częste przewlekłe zapalenie spojówek.
Jakie okulary dobierać?
Okulary dla krótkowidza to tzw. minusy. Ich zadaniem jest przesunięcie ogniskowej soczewki oka na siatkówkę. To konieczne, ponieważ krótkowzroczność powoduje skupienie promieni świetlnych przed siatkówką. Okulary dla krótkowidza zawsze przed znakiem wady, mają “-”, np. -1 dpt.
Zarówno krótko i dalekowzroczność to wady wzroku, które leczy się przy pomocy okularów. Warto jednak dodać, że w przypadku osoby dorosłej, z unormowaną wadą wzroku, możliwe jest przeprowadzenie leczenia laserowego, pozwalającego odstawić okulary. Jeśli chodzi o krótkowzroczność, inną opcją korekty wady jest również ortokorekcja. Jest ona dedykowana osobom z wadą od 1D do 5D i polega na zakładaniu specjalnych soczewek na noc. Ich działanie opiera się na zmianie spłaszczenia przedniej powierzchni rogówki, dzięki czemu krótkowidz widzi lepiej w ciągu dnia.
Dalekowzroczność - z czego wynika?
Dalekowzroczność, inaczej nadwzroczność to podobnie jak krótkowzroczność powszechny problem i wada wzroku. Wada nazywana przez specjalistów hyperopią charakteryzuje się tym, że osoba widzi bardzo wyraźnie odległe obrazy, ale te blisko niej są niewyraźne lub niemal niewidoczne. Jest to spowodowane faktem, że obraz, który widzi oko, ogniskuje się w niewielkiej odległości za siatkówką. Dalekowidz doskonale zobaczy obszar znajdujący się daleko i wokół niego, ale nie zobaczy przedmiotów znajdujących się blisko.
Dalekowzroczność dotyka w głównej mierze osoby starsze, stanowiąc niejako naturalny etap w procesie starzenia się narządu wzroku. Jednak mówiąc o tym rodzaju wady, nie można pominąć jej odmiany, jaką jest dalekowzroczność fizjologiczna, będąca charakterystyczna dla wieku dziecięcego. Zatem w tym przypadku osoby dalekowzroczne to często dzieci, które wraz z rozwojem zaczynają widzieć prawidłowo, ale zdarza się, że wada zaognia się i staje się przetrwała. Dalekowzroczność może pojawić się też u dorosłego, na co mają wpływ czynniki genetyczne lub przebyte choroby.Jeśli chodzi o genetykę, warto dodać, że osoby dalekowzroczne mają krótszą gałkę oczną, w ich przypadku istnieje także większe ryzyko zachorowania na jaskrę.
Co ważne, zarówno krótkowzroczność i dalekowzroczność wymagają przejścia odpowiednich badań diagnostycznych, jednak to hyperopia jest trudniejsza do rozpoznania i to przede wszystkim u małych dzieci. Oczy najmłodszych mają duże możliwości akomodacyjne, co może fałszować wyniki badania. Z kolei jeśli chodzi o osoby dorosłe, trudności w widzeniu obiektów z bliska są zwykle później wychwytywane przez pacjentów. Z czasem jednak dalekowzroczność objawy daje znacznie większe i nawet widzenie przedmiotów odległych staje się utrudnione, pojawia się również zmęczenie oczu, ból gałek ocznych.
Jak widzi dalekowidz?
Jak już zostało wspomniane, dalekowzroczność w przeciwieństwie do krótkowidza, wyraźnie widzi z daleka, ale przedmioty bliżej oczu są rozmazane.
Jeśli dokuczają Ci bóle głowy, wzrok zezuje lub masz wrażenie “podwójnego widzenia” to koniecznie odwiedź okulistę. Objawy mogą być różne w zależności od grupy wiekowej. Prawie wszystkie dzieci są przez pewien okres nadwzroczne, jednak należy poświęcać im szczególną uwagę, ponieważ choroba może się rozwijać. Dalekowzroczność to poważna wada, która w miarę rozwoju choroby może objawiać się zaburzeniami widzenia także z bliska. Jaki typ okularów powinien nosić dalekowidz?
Jakie okulary dobierać?
Dobór okularów zawsze jest poprzedzony dokładnym badaniem wzroku przez lekarza. Stwierdzenie dalekowzroczności wymaga szkieł dodatnich, czyli skupiających. Dzięki temu światło jest skupione dokładnie na siatkówce, a obraz jest wyraźny. Okulary korekcyjne plusy określa się poprzez dodanie do wartości wady “+”, np. +1 dpt.
Jak wiadomo, dalekowzroczność i krótkowzroczność można leczyć laserowo. Tego typu zabieg przeprowadza się u osób dorosłych, z unormowaną wadą. W przypadku hyperopii liczy się także to, jak widzi dalekowidz. Leczenie laserowe jest dedykowane osobom z wadą do +6 dioptrii.
Krótkowzroczność i dalekowzroczność - leczenie wady wzroku
Niezależnie od wykrytej wady, czy jest to krótkowzroczność czy dalekowzroczność, należy nosić okulary cały czas lub podczas konkretnych czynności, np. czytania lub prowadzenia samochodu. Wiele zależy od wady i jej skali, dlatego zazwyczaj są to kwestie omawiane z lekarzem indywidualnie. Opieka okulisty jest konieczna, aby choroba nie postępowała, dlatego też zapraszamy zainteresowane osoby do naszych placówek znajdujących się we Wrocławiu, Gliwicach, Opolu oraz Oleśnicy. Ponadto regularne badania wzroku zwiększają szansę, że wada się nie powiększy. OneDayClinic to miejsce, w którym można zapisać się na wszystkie niezbędne badania wzroku, jak i dobrać właściwe okulary oraz oprawki. Zapraszamy do rezerwacji wizyt telefonicznie, online lub bezpośrednio w naszych placówkach.
