Narząd wzroku odgrywa kluczową rolę, a problemy z widzeniem negatywnie wpływają na codzienne funkcjonowanie. Jednym z nich może być kurza ślepota, która objawia się nieprawidłową adaptacją narządu wzroku w niedostatecznie oświetlonych miejscach lub po zmroku. Wada ta częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Potoczna nazwa tej choroby pochodzi od ptaków, które mają upośledzone widzenie w słabo oświetlonych warunkach.
Co to jest kurza ślepota?
Kurza ślepota inaczej ślepota zmierzchowa lub nyktalopia to poważna wada wzroku, charakteryzująca się zaburzeniem widzenia. Powstaje ona wskutek upośledzenia receptorów wzrokowych tzw. pręcików. Umiejscowione są one w siatkówce oka i odpowiadają za odbieranie bodźców wzrokowych. Zawierają jeden rodzaj pigmentu – rodopsynę, która wraz z witaminą A jest odpowiedzialna za wszystkie procesy biochemiczne, umożliwiające pręcikom poprawny odbiór obrazu. W przypadku, kiedy organizm nie ma dostarczanej odpowiedniej dawki witaminy A, wówczas powstają zaburzenia funkcjonowania rodopsyny, co skutkuje pogorszeniem widzenia po zmroku, dlatego też kurza ślepota nazywana jest ślepotą zmierzchową.
Przyczyny występowania ślepoty zmierzchowej
Do prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku kluczowa jest witamina A. To właśnie jej niedobór wywołuje kurzą ślepotę. Osoby, które zaniedbują kwestię dobrze zbilansowanej diety, mogą zmagać się z gorszym widzeniem. Witamina A kompleksowo chroni narząd wzroku, wpływa na pracę pręcików oraz ma kluczowy wpływ na widzenie zmierzchowe. Nadmierne rogowacenie spojówki i rogówki również powoduje kurzą ślepotę. Przyczyny występowania tej wady wzroku mogą być powiązane z innymi dysfunkcjami np. zaćma, jaskra czy krótkowzroczność.
Ślepota zmierzchowa może mieć podłoże genetyczne, stąd też jest dziedziczona. Do jej powstawania przyczynia się także nadmierne spożywanie alkoholu. Dodatkowo na występowanie kurzej ślepoty narażone są osoby zmagające się z zaburzeniami odżywiania spowodowanymi ortoreksją, bulimią czy anoreksją. Niedożywienie lub zakłócenia w przyswajaniu witamin również zwiększają ryzyko pojawienia się tego schorzenia. Ślepota zmierzchowa może być samoistną wadą bądź następstwem innych chorób.
Kurza ślepota a niedobory
Zbilansowana dieta ma kluczowe znaczenie w codziennym życiu. Odpowiednio dobrane składniki zapewnią prawidłowe funkcjonowanie organizmu oraz pozwolą uniknąć wielu chorób w tym kurzej ślepoty. Brak, jakiej witaminy powoduję tę wadę wzroku?
Istnieje silne powiązanie pomiędzy występowaniem kurzej ślepoty a niedoborem witaminy A i E. Ich długotrwały deficyt, znacząco przyczynia się do występowania tego schorzenia. Kluczową kwestią jest także niedobór cynku i żelaza, ponieważ to właśnie te mikroelementy wpływają na upośledzenie prawidłowego wchłaniania witaminy A z jelit, a także jej metabolizm.
Kurza ślepota – objawy
Ślepota zmierzchowa objawia się przede wszystkim stopniowo pogarszającym się widzeniem po zmroku. Problemy będą również występować w sytuacji przejścia z jasnego do ciemnego miejsca. Pogarszająca się ostrość widzenia jest szczególnie niebezpieczna podczas kierowania samochodem. Suchość gałki ocznej, podrażnienie oka czy rozmazany obraz również są charakterystycznymi objawami kurzej ślepoty. Witamina A ma istotne znaczenie dla poprawnego funkcjonowania narządu wzroku. Brak odpowiedniej dawki nie tylko przyczyni się do problemów ze wzrokiem, ale także spowoduje dodatkowe objawy, np. łamliwość paznokci, suchość skóry i oczu, spadek odporności czy brak apetytu. Warto zatem zwrócić uwagę na wymienione symptomy, ponieważ mogą one świadczyć o niedoborach w organizmie, ponadto mogą być powiązane z pogarszającym się wzrokiem.
Ślepota zmierzchowa a jazda samochodem
Kurza ślepota jest szczególnie niebezpieczna dla osób, które prowadzą pojazdy mechaniczne. To schorzenie znacząco wpływa na pole widzenia, które staje się mniej wyraźne, co będzie skutkowało występowaniem zagrożenia zarówno dla samego kierowcy, jak i innych uczestników ruchu drogowego. Osoba cierpiąca na ślepotę zmierzchową może mieć problemy z prawidłowym postrzeganiem słabo oświetlonych odcinków drogi, ponadto jadące z przeciwka pojazdy mocno oślepiają kierowcę, co przekłada się na poważne ryzyko. W przypadku wystąpienia pierwszych symptomów, mogących świadczyć o problemach zdrowotnych oczu, należy niezwłocznie udać się do okulisty.
Jak poprawić widzenie zmierzchowe?
W przypadku ślepoty zmierzchowej ważna jest prewencja. Brak prawidłowej dawki składników odżywczych w diecie może spowodować występowanie wad narządu wzroku. Warto zatem odpowiednio wcześnie zadbać o poprawnie zbilansowaną dietę. Istotne jest, aby w codziennych posiłkach, znajdowały się produkty bogate w witaminę A, np. jaja, sery, jogurty czy ryby. Ważne są także warzywa i owoce np. marchewka, papryka, pomidory, wiśnie, brzoskwinie czy śliwki. W przypadku, kiedy kurza ślepota została odziedziczona, wówczas należy dbać o utrzymanie odpowiedniej jakości widzenia. Po dostrzeżeniu pierwszych niepokojących objawów należy udać się do okulisty lub optometrysty. W sytuacji, gdy wada jest stosunkowo nieduża, specjalista wdroży korekcję okularową soczewkami, które wpłyną na poprawę funkcjonowania narządu wzroku. Okulary są dobierane do indywidualnych potrzeb pacjenta tak, aby zagwarantowały redukcje efektu olśnienia, a także poprawiły wyrazistość i ostrość widzenia.
Kurza ślepota – diagnoza i leczenie
Ślepota zmierzchowa jest chorobą postępującą, dlatego w przypadku wystąpienia niepokojących symptomów konieczna jest jak najszybsza wizyta u specjalisty. Okulista zleci badanie krwi, które pozwoli ustalić ewentualne niedobory. Przeprowadzi szczegółowy wywiad i wykona podstawowe badania wzroku. Pozwoli to określać przyczyny oraz stopień zaawansowania choroby. W celu zdiagnozowania ślepoty zmierzchowej okuliści wykonują oftalmoskopię, badanie elektrofizjologiczne i perymetrię. Wdrożone leczenie będzie zależne od przyczyny wystąpienia wady narządu wzroku.
W przypadku niedoborów witaminy A chory otrzyma ją doustnie lub domięśniowo, ponadto musi zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę. W sytuacji, gdy kurza ślepota jest spowodowana innym schorzeniem, wówczas leczenie jest dostosowane do danej wady. Przy krótkowzroczności okulista zleci noszenie soczewek korekcyjnych, natomiast w przypadku zaćmy konieczny będzie zabieg operacyjny. W leczeniu ślepoty zmierzchowej stosuje się również środki nawilżające oczy. Przy znacznym stopniu zaawansowania choroby, stosuje się specjalne implanty. Jeżeli kurza ślepota jest spowodowana czynnikami genetycznymi, wówczas nie ma możliwości jej skutecznego wyleczenia, można ją jedynie zahamować.
Kurza ślepota jest chorobą postępującą. Brak odpowiedniego leczenia znacząco wpłynie na pogorszenie pola widzenia oraz może prowadzić do utraty sprawności wzroku. Schorzenie to może być błędnie mylone z innymi chorobami, dlatego kluczowa jest odpowiednia diagnostyka przeprowadzana przez okulistę.
