Migrena jest złożonym, nawracającym bólem głowy, który występuje po jednej stronie. Istnieje kilka rodzajów tej przypadłości. Można wyróżnić między innymi migrenę bez aury, zwaną migreną prostą, oraz migrenę z aurą, określaną również mianem migreny klasycznej lub migreny ocznej. Jakie są objawy migreny ocznej? U kogo występuje ta przypadłość i w jaki sposób wpływa na codzienne życie? Jak postępować w obliczu migreny ocznej i jak wygląda jej skuteczne leczenie?
Czym jest migrena oczna?
Migrena oczna, nazywana również migreną z aurą, to jeden z rodzajów migreny, charakteryzujący się występowaniem zaburzeń wzrokowych przed lub w trakcie bólu głowy. Często pojawia się samoistnie, jej objawy mogą być jednak wywołane przez wiele różnorodnych czynników, do których zaliczają się czynniki środowiskowe. Dolegliwości związane z migreną oczną występują zazwyczaj w czasie, gdy pacjent jest w pełni przytomny. Zdarza się jednak, że ból budzi śpiącą osobę lub występuje zaraz po przebudzeniu.
Objawy migreny ocznej
W przypadku migreny ocznej napady bólu głowy są poprzedzone lub współwystępują z objawami neurologicznymi ze strony narządu wzroku, zwanymi aurą. Zaliczają się do nich:
- mroczki przed oczami,
- plamy i błyski pojawiające się w polu widzenia,
- światłowstręt,
- drgania obrazu,
- teichopsje, czyli iluzje fortyfikacyjne, przybierające postać jasnych zygzakowatych linii przesuwających się w polu widzenia,
- efekt falującego, rozgrzanego powietrza,
- występowanie przed oczami zamglonej plamki.
Jeśli występują u Ciebie powyższe objawy, warto w pierwszej kolejności skonsultować się ze specjalistą. Umów wizytę u okulisty we Wrocławiu.
U części pacjentów podczas napadu migrenowego może ponadto dojść do częściowej utraty wzroku. Objawy oczne trwają zwykle od kilku minut do godziny, po czym ustępują. W przeciągu godziny od ich wystąpienia pojawia się migrenowy ból głowy o pulsującym charakterze, umiejscowiony jednostronnie, najczęściej w obszarze skroni, czoła lub oka. Mogą mu towarzyszyć nudności i wymioty. Dolegliwości bólowe wywołane atakiem migreny ocznej trwają od 4 do nawet 72 godzin. Po ich ustąpieniu pojawiają się zazwyczaj zmęczenie oraz osłabienie. W następstwie ataku migreny ocznej u pacjenta mogą wystąpić ponadto:
- zadrażnienie spojówkowe,
- objawy zespołu Hornera – względne zwężenie źrenicy oraz 1–2-milimetrowe opadnięcie powieki po stronie bólu głowy,
- porażenie nerwu III z porażeniem mięśni gałkoruchowych, opadnięciem powieki z zaoszczędzeniem odruchów źrenicznych lub z obecnością nieprawidłowych reakcji źrenic,
- tkliwość mięśni,
- zaburzenia rytmu serca,
- spadek lub wzrost ciśnienia tętniczego krwi.
Przyczyny migreny ocznej
Migrena oczna, podobnie do innych rodzajów migreny, zalicza się do grupy pierwotnych bólów głowy, co oznacza, że nie jest wywołana chorobami towarzyszącymi. Dokładne przyczyny jej powstawania wciąż nie są w pełni znane. Podejrzewa się jednak, że migrena, w tym migrena oczna, może być spowodowana nieprawidłowym funkcjonowaniem komórek usytuowanych w pniu mózgu. Komórki te, zwane generatorami migreny, mają obniżony próg wrażliwości i na skutek pobudzenia wysyłają błędny sygnał do nerwu trójdzielnego. W efekcie, wokół unerwionych przez niego naczyń mózgowych, rozwija się jałowy stan zapalny odpowiadający za powstawanie pulsującego bólu głowy. Warto zaznaczyć, że nieprawidłowe działanie komórek–generatorów migreny jest uwarunkowane genetycznie, dlatego migreny, w tym migreny oczne, często występują wśród osób połączonych pokrewieństwem pierwszego stopnia.
Czynniki wyzwalające migrenę oczną
Choć napad migreny ocznej może pojawić się samoistnie, jego występowanie jest zazwyczaj związane z obecnością czynników wyzwalających. Zaliczają się do nich przede wszystkim:
- niedobór lub nadmiar snu,
- stres,
- zmęczenie,
- głód,
- hałas,
- kontakt ze zbyt jasnym światłem,
- zmiany pogodowe,
- zmiany ciśnienia atmosferycznego wynikające z przebywania na dużej wysokości,
- spożywanie pokarmów i napojów zawierających histaminę, między innymi czekolady, czerwonego wina, owoców morza, a także serów pleśniowych.
Migrena oczna może być również wywoływana przez miesiączkę oraz przyjmowanie środków antykoncepcyjnych zawierających estrogeny.
U kogo występuje migrena oczna?
Migrena oczna występuje przede wszystkim u kobiet, których krewni pierwszego stopnia również zmagają się z tą dolegliwością. Najczęściej cierpią przez nią kobiety między trzydziestym a czterdziestym rokiem życia. Liczba ataków w późniejszym życiu ulega znacznemu zmniejszeniu. U pacjentów po pięćdziesiątych urodzinach migreny, także migreny oczne, pojawiają się niezwykle rzadko.
Wpływ migreny ocznej na codzienne życie
Migrena oczna nie stanowi zagrożenia dla życia, jej objawy wpływają jednak na codzienne życie, w znacznym stopniu upośledzając normalne funkcjonowanie. Odczuwany w czasie ataków migrenowych ból oraz towarzyszące mu dolegliwości ze strony narządu wzroku uniemożliwiają naukę i wykonywanie obowiązków zawodowych. Są powodem nieobecności w szkole oraz pracy i zmuszają do częstych zmian planów. U osób cierpiących na migreny obserwuje się ponadto większą zachorowalność na choroby sercowo-naczyniowe.
Postępowanie w obliczu ataku migreny ocznej
Osoba doświadczająca ataku migreny ocznej powinna odizolować się od światła oraz hałasu i zaprzestać wysiłku fizycznego. Najlepiej, by mogła odpocząć w zaciemnionym i cichym pokoju. Ulgę w bólu mogą przynieść nakładane na czoło zimne okłady oraz lekki masaż lub ucisk okolic skroni, czoła bądź potylicy. W przerwaniu napadu migreny ocznej może pomóc wypicie filiżanki kawy oraz naparów z ziół wykazujących działanie uspokajające lub rozkurczowe, takich jak melisa, waleriana, dziurawiec czy też imbir. Przed sięgnięciem po zioła należy się jednak upewnić, że nie wchodzą one w reakcję z przyjmowanymi lekami, zalecane jest więc zasięgnięcie opinii lekarza lub farmaceuty.
Metody leczenia migreny ocznej
Podstawowa metoda leczenia migreny ocznej polega na jak najszybszym przyjęciu tabletki na ból głowy – dostępnego na receptę niesteroidowego leku przeciwzapalnego, takiego jak paracetamol, ibuprofen, ketoprofen, kwas acetylosalicylowy czy też diklofenak. Najlepiej zrobić to w ciągu piętnastu minut od wystąpienia pierwszych objawów migrenowych, gdyż wtedy skuteczność terapii jest największa. W sytuacji, gdy napady migreny ocznej są częste, uciążliwe i nie ustępują po dostępnych bez recepty lekach przeciwzapalnych, należy udać się na konsultację do lekarza neurologa. Specjalista ten zdiagnozuje problem i zaproponuje odpowiednio dobrane leczenie, pozwalające na zmniejszenie nasilenia i częstości występowania ataków bólu. Środkami przepisywanymi przez neurologa w celu zapobiegania migrenom ocznym są przede wszystkim β-blokery, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne oraz niektóre leki przeciwpadaczkowe. Aby zapobiegać atakom migreny, w tym migreny ocznej, należy przede wszystkim unikać czynników mogących wywoływać ból. Istotne jest stosowanie właściwie zbilansowanej, bogatej w składniki odżywcze diety oraz zapewnienie sobie odpowiedniej ilości snu. W profilaktyce migreny skuteczne okazują się również techniki relaksacyjne i psychoterapeutyczne, które pozwalają zredukować stres i związane z nim napięcie. Osoby zmagające się z migrenowymi bólami głowy powinny ponadto pamiętać, że problem ten może być związany z niepożądanym działaniem przyjmowanych przez nie leków. W takiej sytuacji wystarczy zmienić rodzaj farmakoterapii, by uwolnić się od utrudniających codzienne funkcjonowanie dolegliwości.
