Pieczenie i swędzenie oczu to typowe objawy podrażnienia zewnętrznych struktur narządu wzroku. Ich występowanie jest najczęściej spowodowane obecnością w oku ciała obcego, kontaktem z alergenami, infekcją lub stanem zapalnym o innej etiologii. Swędzenie i pieczenie mogą pojawić się wyłącznie w obrębie spojówki lub dotyczyć całej powieki. Z uwagi na dużą uciążliwość, objawy te zmuszają pacjenta do ciągłego pocierania i drapania oka. Nie powoduje to jednak ulgi, lecz intensyfikuje odczuwany dyskomfort i może dodatkowo prowadzić do bolesnego zatarcia lub zainfekowania uszkodzonej skóry powiek i okolic oczu. Pieczenie i swędzenie gałek ocznych z reguły nie jest niebezpieczne. Nie należy jednak bagatelizować tych objawów, gdyż mogą one wskazywać na obecność problemu wymagającego interwencji lekarza.
Jakie mogą być przyczyny piekących i swędzących oczu?
Pieczenie i swędzenie oczu może być spowodowane różnorodnymi czynnikami. Często wywołane jest przez obecność pod powiekami ciała obcego w postaci pyłku, kurzu, rzęsy, włosa lub niewielkiego owada. Zdarza się również, że jest spowodowane zwykłym niewyspaniem. Pojawienie się objawów w postaci pieczenia i swędzenia oczu może być także wywołane nadwrażliwością na soczewki kontaktowe, ich niewłaściwym stosowaniem lub brakiem zachowania należytej higieny podczas ich aplikacji. Dolegliwości tego typu są ponadto często związane z nadmierną ekspozycją narządu wzroku na emitowane przez ekrany komputerów, tabletów i smartfonów niebieskie światło oraz niewłaściwym ustawieniem monitora w czasie pracy. Piekące i swędzące oczy mogą być również objawem różnorodnych schorzeń.
Dolegliwości objawiające się pieczeniem i swędzeniem oczu
Dolegliwościami objawiającymi się pieczeniem i swędzeniem oczu są przede wszystkim różnorodne alergie, zespół suchego oka oraz zapalenie spojówek.
Alergie
Pieczenie i swędzenie oczu często stanowi objaw reakcji alergicznej wywołanej kontaktem z alergenem w postaci pyłków roślin, sierści zwierząt czy też roztoczy. W takiej sytuacji najczęściej pojawia się również nadmierne zaczerwienienie gałek ocznych. Wielokrotnie zdarza się też, że wywołanemu reakcją alergiczną pieczeniu i swędzeniu oczu towarzyszą wodnisty katar oraz ból gardła.
Zespół suchego oka
Zespołem suchego oka określa się grupę schorzeń, w przebiegu których dochodzi do niewłaściwego nawilżenia powierzchni gałki ocznej przez film łzowy na skutek jego nieprawidłowego składu lub nadmiernego parowania. Prowadzi to do wysychania rogówki i spojówki, powodując pieczenie i swędzenie oczu, a także takie objawy, jak:
- uczucie suchości w oku,
- pojawienie się wydzieliny surowiczej w worku spojówkowym,
- uczucie piasku pod powiekami,
- przekrwienie oka,
- wahania ostrości widzenia,
- ból głowy,
- punktowe ubytki nabłonka w obrębie szpary powiekowej lub dolnej części rogówki.
Objawy zespołu suchego oka nasilają się w suchym i gorącym klimacie, w klimatyzowanych i silnie wentylowanych pomieszczeniach, a także zimą, gdy użytkowane jest centralne ogrzewanie. Schorzenie to rozwija się często u osób, które spędzają długie godziny przed ekranem komputera i, z powodu rzadszego mrugania, mają problem z właściwym rozprowadzeniem filmu łzowego na powierzchni gałki ocznej. Objawy zespołu suchego oka występują także w czasie zespołu napięcia przedmiesiączkowego i przed menopauzą.
Zapalenie spojówek
Zapalenie spojówek jest stanem zapalnym błony śluzowej pokrywającej powierzchnię tylną powiek i część gałki ocznej. W jego przebiegu znajdujące się w spojówce naczynia krwionośne wypełniają się krwią i ulegają poszerzeniu, co powoduje charakterystyczne dla tego schorzenia zaczerwienienie i przekrwienie oczu. Wyróżnia się cztery rodzaje zapalenia spojówek – alergiczne, bakteryjne, grzybicze i wirusowe. Schorzenie to rozwija się zwykle w obojgu oczach, w wypadku infekcji o podłożu wirusowym i bakteryjnym zdarza się jednak, że zmiany chorobowe obejmują tylko jedną gałkę oczną. Zapalenie spojówek jest z reguły niegroźne. Nieleczone może jednak prowadzić do poważnych powikłań, między innymi pojawienia się nacieków na rogówce, które powodują światłowstręt i prowadzą do pogorszenia jakości widzenia. Poza zaczerwienieniem, pieczeniem i świądem oka, zapaleniu spojówek towarzyszą także takie objawy, jak:
- łzawienie,
- pojawienie się wydzieliny ropnej,
- obrzęk oka,
- występowanie chorobowych błon na powierzchni powieki.
Domowe sposoby na pieczenie i swędzenie oczu
W celu pozbycia się pieczenia i swędzenia oczu domowymi sposobami, należy przede wszystkim zadbać o codzienną higienę narządu wzroku poprzez ograniczenie czasu spędzanego przed komputerem i stosowanie właściwej ochrony przed działaniem promieni ultrafioletowych. Istotne jest również przestrzeganie odpowiedniej diety. Niezwykle pomocne w walce z pieczeniem i swędzeniem oczu jest ponadto stosowanie kropli nawilżających i nakładanie ciepłych kompresów na powieki.
Ograniczanie czasu spędzanego przed komputerem
Pieczenie i swędzenie oczu często jest wynikiem wystawiania narządu wzroku na oddziaływanie emitowanego przez ekrany komputerów i inne sprzęty elektroniczne niebieskiego światła. Im dłuższy czas spędzany przed monitorem, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia nieprzyjemnych objawów. Podczas pracy przy komputerze zalecane jest więc robienie krótkich przerw i co kilkanaście minut przenoszenie wzroku na znajdujący się w oddali obiekt.
Ochrona oczu przed działaniem promieni UV
W zapobieganiu swędzeniu i pieczeniu oczu niezwykle istotne jest stosowanie właściwej ochrony przed negatywnym oddziaływaniem promieni ultrafioletowych. Wymaga to zaopatrzenia się w okulary przeciwsłoneczne wyposażone w odpowiednio wysokie filtry UV.
Stosowanie odpowiedniej diety
Pomocne w radzeniu sobie z przykrymi dolegliwościami w postaci pieczenia i swędzenia oczu jest również właściwe odżywianie. Odpowiednia dieta jest bogata w składniki mineralne, kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 oraz witaminy, przede wszystkim witaminę A. Konieczne jest również dbanie o właściwe nawodnienie i picie dużej ilości wody. Zaleca się ponadto unikanie spożywania napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych.
Stosowanie kropli nawilżających
Doskonałym sposobem na pozbycie się swędzenia i pieczenia oczu jest stosowanie kropli nawilżających. Na rynku dostępnych jest obecnie wiele preparatów tego typu. Najczęściej stosowanymi kroplami do oczu są tak zwane sztuczne łzy, które dzięki swojej lepkiej konsystencji doskonale pokrywają powierzchnię gałki ocznej i uzupełniają film łzowy. Szczególne właściwości nawilżające mają również preparaty z hialuronem. Przy aplikacji kropli do oczu należy pamiętać o zachowaniu odpowiedniej higieny i dokładnym umyciu rąk.
Nakładanie ciepłych kompresów na powieki
Pieczenie i swędzenie oczu można również zwalczać, nakładając na powieki ciepłe kompresy. W tym celu należy zanurzyć miękką ściereczkę w podgrzanej wodzie i położyć ją na powiekach. Nie jest zalecane stosowanie kompresów z rumianku czy też herbaty, gdyż mogą one powodować dodatkowe podrażnienie oczu.
Kiedy pieczenie i swędzenie oczu należy skonsultować z lekarzem?
W sytuacji, gdy stosowanie nawilżających kropli i innych domowych sposobów nie przynosi pożądanych rezultatów, a pieczenie i swędzenie oczu ulega nasileniu, konieczne jest udanie się na konsultację do lekarza okulisty (przejdź do strony: Klinika okulistyczno-optyczna we Wrocławiu). Zasięgnięcie opinii specjalisty jest również niezbędne, gdy dotychczasowym objawom zaczynają towarzyszyć zmiany skórne, ból lub gromadząca się w okolicy brzegów powiek wydzielina ropna. Może to bowiem wskazywać na stan zapalny spojówek lub inny stan zapalny oczu, który wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia.
